"17 MAY" TARIXIMIZDƏ
Ana səhifə > Xəbərlər > "17 May" tariximizdə
1194    
16/05/2017

1639-cu ildə - Osmanlılarla Səfəvilər arasında Qəsri-Şirində sülh müqaviləsi imzalandı. Müqavilənin şərtlərinə görə Bağdad tərəfindən hüdud, Bəsrə, Cəssan, Hanikin, Mendeli, Dərnə, Dərtənək, Sərmənəl mövqeyinə qədər olan və burada Caf aşirətinin bəzi qəbilələri və Zəncir qalasının qərbindəki kəndlər və Şəhrizor yaxınındakı Zalım Əli qalası ətrafı Osmanlılarda qalırdı. Bundan başqa şimal hüdudundakı Qars, Axıska ilə Van, Şəhrizor, Bağdad və Bəsrə hüdudlarına Şah tərəfindən heç vaxt basqın edilməyəcəyi sülhün şərtlərindən biri idi. Bundan əlavə də Zəncir qalası, Van hüdudundakı Qotur, Maku, Qars tərəflərində olan qalalar hər iki tərəfdə söküləcəkdi. Beləliklə bu müqavilə ilə Bağdad, Bəsrə, Şəhrizor ətrafı olan “İraqi-Ərəb” Osmanlıların nəzarətində qaldı. Qəsri-Şirin sülhündən sonra bir-birindən asanlıqla qoparıb ala biləcəkləri bir şey olmadığını başa düşdükdən sonra Osmanlılarla Səfəvilər dövlətinin sərhədlərində uzun müddət səssizlik oldu. Bu müqavilə ilə hər iki tərəf öz hüdudlarına çəkildi. 

1870-ci ildə - Yazıçı-dramaturq Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev (1870-1933) Şuşada anadan olub. "Dağılan tifaq", "Bəxtsiz cavan" və s. pyeslərin, bir çox hekayələrin müəllifidir. Rusiya Dövlət Dumasının (1906-1907) deputatı olub.

1918-ci ildə - Osmanlı qoşunları Gümrünü (Aleksandropolu) ələ keçirdilər və Culfa istiqamətinə çıxdılar. Almaniya və Osmanlı tərəfindən aparılan hərbi əməliyyatlar nəticəsində Batum konfransında gürcülər, azərbaycanlılar və ermənilər Türkiyə ilə ayrı-ayrılıqda danışıqlar aparmağa başladılar. Digər tərəfdən, Batum konfransında Almaniya nümayəndələri ilə separat danışıqların gedişində və general Fon Kressin təzyiqi nəticəsində Seymin gürcü fraksiyası Gürcüstanın Federativ Zaqafqaziya Respublikası tərkibindən çıxmasını və öz müstəqilliyini elan etməsini qərara aldı. 

1921-ci ildə - Azərbaycan Müvəqqəti İnqilab Komitəsinin dekreti ilə respublikada "ərzaq sapalağı" ləğv olunub. "Ərzaq sapalağı"na əsasən, kəndlilər tədarük etdikləri məhsulun artıq hissəsini hökumətin müəyyən etdiyi qiymətə dövlətə satmalı idilər. 1919-cu ildə Rusiyada tətbiq edilən sistem sovetləşmədən sonra Azərbaycanda da həyata keçirilirdi. 1921-ci ildə qismən yüngül sistemlə - ərzaq vergisi ilə əvəz olundu.

1922-ci ildə - Xüsusi şəxslərə məxsus müəssisədə fəhlələrin mənafeyini müdafiə məqsədilə Azərbaycan hökuməti 1922-ci il mayın 17-də əmək haqqında işçi qanunvericiliyinin pozulmasına görə cəza tədbirləri haqqında dekret verdi. 

1929-cu ildə - Savadsızlığın ləğv edilməsi sahəsində iş sisteminin təkmilləşdirilməsində "Savadsızlığı ləğv etmək işi haqqında" qəbul edilmiş partiya qərarında milli respublikalarda savadsızlığın ləğv edilməsi bütün mədəni işin əsas və ən mühüm vəzifəsi kimi xüsusi qeyd olunmuşdu. 

2006-cı ildə - Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyası 17 may tarixini “Ümumdünya İnformasiya Cəmiyyəti günü” elan edib. Bu günün may ayının 17-də qeyd olunmasının tarixi səbəbləri var: məhz həmin gün 1865-ci ildə Parisdə 20 Avropa ölkəsinin nümayəndələri tərəfindən Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqının (BTİ) (International Telegraph Union - ITU) yaradılması haqqında müqavilə imzalanıb. Belə bir İttifaqın yaradılmasının əsas məqsədi həmin dövrə məxsus teleqraf əlaqələri üçün vahid standartları müəyyən etmək idi. Dünya ölkələrində olduğu kimi Azərbaycanda da 17 may “Ümumdünya İnformasiya Cəmiyyəti günü” kimi qeyd olunur. Qeyd edək ki, maarifləndirməni gücləndirməyi nəzərdə tutan Beynəlxalq Telekommunikasiya və İnformasiya Cəmiyyəti Gününün bu ilki mövzusu “Kiberfəzada Uşaqları qorumaq”dır.