1061
03/06/2017 829-cu ildə - Həştadsər dağı yaxınlığında xürrəmilərin Bəzz qalası uğrunda ərəblərlə babəkilər arasında həlledici döyüş baş verdi. Qanlı vuruşma xürrəmilərin qələbəsi ilə başa çatdı. Xürrəmilər 30 minədək ərəb döyüşçüsünü, o cümlədən Məhəmməd ət-Tusini məhv etdilər.
1534-cü ildə - Osmanlı qoşunu müqavimətə rast gəlmədən Səfəvilərin paytaxtına yaxınlaşdı, əvvəlcə Təbrizi, sonra isə bütün Cənubi Azərbaycan vilayətlərini ələ keçirdi. Lakin burada möhkəmlənə bilmədi.
1831-ci ildə - Müəyyən edilmiş yeni ticarət tarifi ("yasaqlı tarif") Avropa mallarının Zaqafqaziyaya axınını yüksək gömrük haqqı vasitəsilə kəsmiş oldu.
1907-ci ildə - 1905-1907-ci illərin güclü xalq hərəkatı bir sıra səbəblər üzündən mövcud quruluşun dəyişdirilməsinə gətirib çıxarmadı. Hətta demokratizmin ilk cücərtiləri Dövlət dumasının simasında bürokratiyanın güclü müqavimətinə rast gəldi. Mütləqiyyət hakimiyyəti Dumanı (II) qovaraq, demokratik qüvvələrə qarşı qəti hücuma keçdi və onlara gərgin mübarizələr gedişində verilmiş kiçik nailiyyətləri belə geri almağa başladı.
1907-ci ildə - Dövlət Dumasına seçkilər haqqında təsdiq edilmiş "Əsasnamə"nin 25-ci maddəsində göstərilirdi ki, Bakı, Yelizavetpol və İrəvan quberniyaları üçün ümumi olacaq seçki məclisində seçkilərin keçirilməsinə nəzarət Yelizavetpol qubernatoruna həvalə edilir, seçki məclisi isə Yelizavetpol şəhərində çağırılır. Seçkilər nəticəsində yuxarıda sadalanan quberniyaların müsəlman əhalisindən III Dövlət Dumasına seçilən deputat Xəlil bəy Xasməmmədov oldu. Erməni əhalisini İ.Saqatelyan, rus əhalisini isə özünün xəbəri olmadan prikazçik şəhadətnaməsinə görə qafqazlıya dönmüş təsadüfi "həştərxanlı" Timoşkin təmsil etdi.
1919-cu ildə - Yekaterinodarda Azərbaycanın Kubandakı diplomatik nümayəndəsi C. Rüstəmbəyovla ingilis hərbi nümayəndəliyinin başçısı general Briqsin iştirakı ilə keçirilən görüşdə general A.Denikin Azərbaycan diplomatını əmin etməyə çalışdı ki, onun tərəfindən Dərbəndin və Petrovskun tutulması Həştərxan kommunistlərinə qarşı mübarizədən doğan strateji niyyətlərlə izah edilməlidir.
1920-ci ildə - Zəngəzur və Qarabağda bolşevik işğalına müqavimət göstərən Nuru paşanın başçılıq etdiyi Xalq Cümhuriyyətinin ordu hissələri Şuşa şəhərini ələ keçiriblər. Onların üzərinə XI rus ordusunun əlavə birləşmələri göndərilib. Sayca qat-qat çox olan rus qoşunları Levandovskinin komandanlığı altında iyunun 15-də şəhəri yenidən işğal ediblər. Milli ordunun azsaylı hissələri Cəbrayıl qəzasına geri çəkiliblər. İyunun sonunda bu bölgə bolşeviklərin nəzarətinə keçdi. Sovetləməyə qarşı üsyanlar ilin sonunadək Şəmkir, Quba və digər bölgələrdə də baş verdi.
1920-ci ildə - Nəriman Nərimanov ticarət azadlığı haqqında xüsusi qərar imzaladı. Qərarda deyilirdi: "Daxili ticarətin təşkili işində hökumət yalnız aşkar möhtəkirliklə, qiymətlərin həddən artıq qaldırılması və malların gizlədilməsi ilə mübarizə aparır. Azərbaycan Sovet Respublikasının hüdudları daxilində xüsusi ticarət məhdudlaşdırılmır".
1921-ci ildə - Azərbaycan sovet hökumətinin təkidi ilə Rusiya Kommunist (bolşevik) Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Qafqaz bürosunun plenumu daşnakların Zəngəzurdakı qruplaşmasının tezliklə ləğv olunması haqqında qərar qəbul etdi və "taktiki mülahizələri" əsas tutaraq, erməni hökumətinə bir vəzifə olaraq tapşırdı ki, öz bəyannaməsində Dağlıq Qarabağın Ermənistana guya məxsus olduğunu göstərsin.
1992-ci ildə - "Siyasi partiyalar haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanunu qəbul edilmişdi. 1992-ci ilin yayında "Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası", "Türk Dünyası Birliyi Partiyası", "Çağdaş Turan Partiyası" yaranmış, həmin ilin payızında "Müsavat" Partiyasının bərpa qurultayı keçirilmiş, "Yeni Azərbaycan Partiyası", "Boz qurd" Partiyası fəaliyyətə başlamışdı. 1993-cü ilin yayında "Azərbaycan Demokratik İstiqlal Partiyası", payızında isə "Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası" təşkil edilmişdi.
1996-cı ildə - Azərbaycan, Gürcüstan, Ermənistan və Rusiya prezidentləri H.Əliyev, E.Şevardnadze, L-T.Petrosyan və B.Yeltsin Kislovodsk şəhərində "Qafqaz millətlərarası barışıq, sülh, iqtisadi və mədəni əməkdaşlıq uğrunda bəyannamə" imzalayıblar. Bu sənədlə "Qafqaz dördlüyü" formatının əsası qoyulub.
2006-cı ildə - Ceyhan limanındakı Heydər Əliyev adına terminaldan Azərbaycan nefti yüklənmiş ilk tanker ("The British Hawtharne") yola salınıb. Azərbaycan neftinin ilk alıcısı ABŞ-ın "Exxon-Mobil" şirkəti oldu. Bakı Tbilisi Ceyhanın təntənəli açılış mərasimi isə 2006-cı il iyulun 13-də keçirildi.