954
17/07/2017 1487-ci ildə - Azərbaycan Səfəvilər dövlətinin banisi, görkəmli sərkərdə, şair Şah İsmayıl Xətai (1487-1524) Ərdəbildə anadan olub. Səfəvilər dövlətinin təməli dini-siyasi hərəkat olaraq şeyx Səfi tərəfindən qoyulub. 1450-1480-ci illərdə Ağqoyunlu hökmdarı Uzun Həsənin (İsmayılın ana tərəfdən babası), Şeyx Cüneydin (babası) və Şeyx Heydərin (atası) Azərbaycan torpaqlarını birləşdirmək uğrunda başladıqları işi Şah İsmayıl həyata keçirib. 1501-ci ildə Təbrizi paytaxt elan etməklə Səfəvi dövlətini qurub. Hakimiyyətdə olduğu qısa dövrdə (1501-1524) onlarla məmləkəti ələ keçirərək Səfəvi imperatorluğuna qatıb, şöhrəti bütün Avropaya yayılıb. Eyni zamanda, dövrün tanınmış şairi olub, "Xətai" təxəllüsü ilə əsərlər yazıb. 1524-cü il mayın 23-də qəflətən vəfat edib, Ərdəbildə Şeyx Səfi məqbərəsində dəfn olunub.
1924-cü ildə - Azərbaycanda "Rədd olsun savadsızlıq" cəmiyyəti təsis edildi. Cəmiyyətin idarə heyətinin sədri Xalq Daxili İşləri komissarı Həmid Sultanov oldu. Cəmiyyətin Bakı və qəzalarda şöbələri açıldı. Onların fəaliyyətində rayon partiya komitələrinin xüsusi səlahiyyətli nümayəndələri bilavasitə iştirak edirdilər.
1926-cı ildə - Hüseyn Mustafa oğlu Əhmədov Qərbi Azərbaycanın qədim Göyçə mahalında - Krasnoselo rayonunun Toxluca kəndində anadan olmuşdur. 1973-cü ildə Azərbaycan SSR “Qabaqcıl maarif xadimi” döş nişanı ilə təltif edilmişdir. 1977-ci ildə ona Ali Attestasiya Komissiyası tərəfindən pedaqogika kafedrası üzrə professor adı verilmişdir. 1972-ci ildə pedaqoji elmlər doktoru, 1977-ci ildə SSRİ-nin Maarif əlaçısı, 1978-ci ildə Azərbaycan SSR-nin Qabaqcıl maarif xadimi, 1981-ci ildə Azərbaycan SSR-nin Əməkdar ali məktəb işçisi, 1990-cı ildə SSRİ PEA-nın müxbir üzvü, 1993-cü ildə Beynəlxalq PEA-nın akademiki, 1999-cu ildə Rusiya Təhsil Akademiyasının xarici üzvü seçilmişdir. 1999-cu ildə “Əmək veteranı” adına layiq görülmüşdür. 2000-ci ildə “Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 55 illiyi” döş nişanına layiq görülmüşdür. 2005-ci ildə Türk Dünyası Araşdırmaları Uluslararası Elmlər Akademiyası tərəfindən “Türk Dünyasına Hizmet” qızıl medalı ilə təltif edilmişdir. 2006-cı ildə Amerika Beynəlxalq Ekspert və Bioqrafiya Araşdırmalar İnstitutu tərəfindən pedaqogika elminin məharətli bilicisi elan edilmiş və ona ixtisaslaşdırılmış bilik sertifikatı göndərilmilşdir.
1935-ci ildə - Tarix elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin I çağırış deputatı Səfiyar Bəylər oğlu Musayev (1935-1999) İrəvan quberniyasının Yeni Bayazid qəzasının Basarkeçər rayonunun Nərimanlı (Hüseynqulu Ağalı) kəndində dünyaya göz açmışdır.
1941-ci ildə - Leninqrad səmasının müdafiəçilərindən biri - leytenant Hüseynbala Əliyev böyük igidlik göstərdi. Şəhər üzərində ilk hava döyüşlərində o, dörd düşmən təyyarəsini vurdu. Döyüş tapşırığını uğurla yerinə yetirib geriyə qayıdarkən o, üç düşmən təyyarəsini gördü. İgid təyyarəçi düşmən üzərinə sürətlə hücum etdi və dəqiq atəşlə "YU-88" faşist təyyarəsini vurdu. Qeyri-bərabər döyüşdə düşmənin ikinci təyyarəsini də vurdu, üçüncü təyyarə üzərinə tarana gedəndə Hüseynbalanın kabinəsində top gülləsi partladı. 80, o cümlədən üç ölümcül yara alan təyyarəçi təyyarəsini yerə endirə bildi, özü isə həlak oldu. Göstərdiyi igidliyə görə H.Əliyev ölümündən sonra Lenin ordeni ilə təltif edilmişdi.
1993-cü ildə - "Azərbaycan Bayrağı" ordeni kavaleri, Qarabağ müharibəsi iştirakçışı, həvəskar rəssam Bəhruz Allahverdi oğlu Nuriyev (1970-1993) Ağdərə döyüşlərində 30 erməni yaraqlısını məhjv edib, sonda isə özü şəhid olub. Bəhruzun döyüş yolu Ağstafa rayonunun Köhnəqışlaq, Tovuzun Əlibəyli kəndlərindən, Şuşa, Laçın, Kəlbəcər, Ağdam, Ağdərənin müxtəlif bölgələrindən keçib.
2001-ci ildə - Tarixçi, şərqşünas, rəssam, tarix elmləri doktoru, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü, 1993-cü ildən ömrünün sonuna qədər Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun aparıcı elmi işçisi vəzifəsində çalışmış Sara Balabəy qızı Aşurbəyli (1906 - 2001) vəfat etmişdir. Görkəmli alimin xatirəsi əbədiləşdirilmiş, Bakı küçələrindən birinə onun adı verilmişdir. Rus, ingilis, fransız, alman, ərəb, fars və türk dillərini bilirdi. Azərbaycan tarixşünaslığındakı fundamental və akademik fəaliyyətinə görə alim müxtəlif fəxri adlar, orden və medallarla təltif edilmişdir: 1982-ci ildə Azərbaycanın “Əməkdar elm xadimi” fəxri adına layiq görülmüş, 1986-cı ildə Azərbaycan SSR Dövlət Mükafatı laureatı olmuşdur. 1986-cı ildə “Xalqlar dostluğu” ordeni ilə, 1996-cı ildə isə “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilmişdir. Xəzər Universitetinin Fəxri doktoru adını almışdır.
2006-cı ildə - "Böyük 8-lik" ölkələri (ABŞ, Britaniya, Almaniya, Fransa, İtaliya, Kanada, Yaponiya, Rusiya) başçılarının Sankt-Peterburqda keçirilən sammitinin yekun bəyannaməsində Qarabağ sülh prosesinə də yer ayrılıb. Dünya liderləri Azərbaycan və Ermənistan rəhbərlərini sülh danışıqlarını sürətləndirməyə çağırıblar.
2006-cı ildə - Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü, akademik, texniki elmlər doktoru Azad Xəlil oğlu Mirzəcanzadə (1928-2006) vəfat etmişdir.