944    

14/09/2017

1918-ci ildə - Nuru paşanın komandanlığı altında Azərbaycan-Osmanlı hərbi qüvvələrinin Qafqaz İslam Ordusu Bakının "Sentrokaspi diktaturası" hökumətindən və daşnak tör-töküntülərindən təmizləyib. 1918-ci ilin aprel-iyul aylarında Bakı Şaumyanın başçılıq etdiyi "Bakı Kommunası"nın, avqustun 1-dən isə ingilislərin dəstəyi ilə qurulmuş eser-menşevik-daşnak "Sentrokaspi" hökumətinin nəzarətində idi. Qafqaz İslam Ordusu hissələrinin Bakıya hücumu öncəsi (14 sentyabr) ingilis hərbçilərin son dəstəsi də şəhəri tərk etmişdi. Bakının azad olunması Azərbaycanın istiqlal tarixinin şanlı səhifəsi oldu. Milli hökumət Gəncədən Bakıya köçdü və Bakı Xalq Cümhuriyyətinin paytaxtı elan edildi. Osmanlı dövlətinin hərbi naziri Ənvər Paşanın Xəlil Paşa və Nuru Paşaya göndərdiyi təbrik teleqramında deyilirdi: «Böyük Turan imperatorluğunun Xəzər kənarındakı zəngin bir qonaq yeri olan Bakı şəhərinin zəbti xəbərini böyük bir sevinc və məmnunluqla qarşıladım. Türk və İslam tarixi bu xidmətləri unutmayacaqdır. Qazilərimizin gözündən öpür, şəhidlərimizə fatihələr ithaf edirəm». Bakının azad edilməsi haqqında Almaniyanın "Folkişer Beobaxter" qəzeti 1933-cü il 2 dekabr tarixli nömrəsində Azərbaycana həsr etdiyi məqaləsində bu məsələdən bəhs edərək yazır: "1918-ci il sentyabrın 15-i Azərbaycan tarixi üçün müstəsna dərəcədə əhəmiyyət kəsb edir. Bu zaman Avropada Azərbaycan Cümhuriyyətinə kömək edilməsi və ona yaşamaq imkanı verilməsinin zəruriliyi haqqında səslər ucalırdı. Lakin bu, Azərbaycana Bakısız Azərbaycan bəxş etməkdən başqa bir şey deyildi... Bədənin başsız yaşayacağı mümkün olmadığı kimi, Azərbaycan da Bakısız təsəvvür edilməzdir. Azərbaycanın süqutu və tərəqqisi Bakının taleyi ilə bağlıdır".

1918-ci ildə - Gəncədə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin rəsmi qəzeti, Cümhuriyyət parlamentinin orqanı olan "Azərbaycan" qəzetinin ilk sayı çapdan çıxıb.

1919-cu ildə - 1918-ci ildə Bakının azad edilməsi zamanı həlak olmuş Azərbaycan və Osmanlı əsgərlərinin şərəfinə ucaldılacaq kompleks abidənin layihəsi işlənib hazırlandı. Bakıdakı xeyriyyəçi cəmiyyətin təşəbbüsü ilə onun tikinti işləri 1919-cu il sentyabrın 15-də başlandı və 1920-ci ilin sentyabrınadək başa çatmalı idi. Belə abidələrin təkcə Bakıda yox, Gəncədə də ucaldılması nəzərdə tutulurdu. Bu işlərin təşəbbüskarı Azərbaycan hökuməti idi.  

1922-ci ildə - İlk elektrik işığı Qazaxda, dörd aydan sonra isə Ağdaşda yandı. 

1922-ci ildə - Birinci Bakı Yarmarkası təntənəli şəkildə açılmışdır. 

1989-cu ildə - Sentyabrın 15-də Azərbaycan SSR Ali Sovetinin növbədənkənar sessiyası çağırıldı. Burada DQMV-də XİK-nin ləğvi, Azərbaycan SSR Konstitusiyasına respublikanın sərhədlərinə yalnız ümumxalq referendumu yolu ilə dəyişiklik etməyin mümkünlüyünü nəzərdə tutan əlavələr edilməsi, suverenlik, vətəndaşlıq və iqtisadi müstəqillik haqqında qanun layihələrinin geniş müzakirəyə verilməsi haqqında qərarlar qəbul edildi.

2004-cü ildə - Prezident İlham Əliyevin fərmanı ilə (21 avqust 2004) Azərbaycanda bütün təhsil müəssisələrində yeni dərs ili sentyabrın 15-də başlanıb. 15 sentyabr "Bilik günü" elan edilib.

2004-cü ildə - Astanada MDB sammiti çərçivəsində Rusiya prezidenti Vladimir Putinin iştirakı ilə Azərbaycan və Ermənistan prezidentləri İlham Əliyev və Robert Koçaryan arasında növbəti görüş olub.

2006-cı  ildə - Bəstəkar Vasif Zülfiqar oğlu Adıgözəlov (1935-2006) vəfat etmiş və Fəxri Xiyabanda dəfn edilmişdir. 1973-cü ildə “Əməkdar  incəsənət xadimi”, 1988-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti fəxri adlarına layiq görülmüşdür. 1989-cu ildə professor adı almış, 1990-cı ildə Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının 1-ci katibi seçilmişdir. Həmin ildə Dövlət mükafatı laureatı adına layiq görülmüş, 1995-ci ildə “Şöhrət”, sonra isə “İstiqlal” ordenləri  ilə təltif olunmuşdur. 

2007-ci ildə - Azərbaycan incəsənətinin inkişafındakı xidmətlərinə görə 1964-cü ildə “Əməkdar rəssam”, 1977-ci ildə “Xalq rəssamı” fəxri adlarına layiq görülmüş, 1998-ci ildə isə “Şöhrət” ordeni ilə təltif olunmuş Elbəy Mirzə Həsən oğlu Rzaquliyev (1926-2007) Bakı şəhərində vəfat etmişdir.

2008-ci ildə - Prezident İlham Əliyev "2008-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında yoxsulluğun azaldılması və davamlı inkişaf Dövlət Proqramı"nın təsdiq edilməsi haqqında sərəncam imzalayıb.