UZUN HASAN KANUNLARI VE OSMANLI DÖNEMINE YANSIMALARI KİTABI HAQQINDA

Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisinin 29-cu sayı, 2011, s.173-192

İslam devletlerindeki örfi hukuk uygulamasının dikkat çekici bir örneği de Hasan padşah Bayanduri Kanunlarıdır. Bugün Doğu ve Güneydoğu Anadolu olarak adlandırdığımız bölgelerde Osmanlıların fethinden önce bu kanunların uygulandığı bilinmektedir. Hasan padşah Bayanduri kanunlarının bir başta Osmanlı Devleti olmak üzere başka devletlere de yansıdığı görülmektedir. Bu kanunlar üzerine yapılacak inceleme Osmanlı devletinin sancak kanunnameleri yaparken geleneği dikkate alan uygulamalarına bir örnek olacaktır. Ayrıca kanunnamelerin yazımı konusunda  özellikle  atıflar  konusunda  bazı  dikkatsizlik veya tutarsızlıkların olduğu anlaşılmaktadır. Geçmiş dönemden kalan vergilere atıfta bulunulurken bir yerde Rum adeti başka yerde Ekrad adeti denilmektedir.. Ayrıca kanunnamelerde yasaklanmış olmasına rağmen bazı  vergilerin  hala  alınmaya  devam  ettiğinin  örneklerine rastlanılmaktadır. Bunların arasında şahnelik adıyla alınan vergi Hasan padşah Bayanduri öncesi dönemlerden kalmış ve bazı bölgelerde 19. yüzyıla kadar mahiyeti değişerek yaşadığı görülmektedir.