KITAB-I DIYARBƏKRIYYƏ KİTABI HAQQINDA

Ebu Bekr-i Tihrani'nin  875 (1470-71)  yılında Akkoyunlu hükümdan Uzun Hasan Bey adına Farsça yazdığı Kitab-ı Diyarbekriyye, Akkoyunlu ve Karakoyunltı Türkmenleri hakkında yazılmış tek tarih kitabıdır. Ebu Bekr-i Tihrani, bu kitapta Hz. Adem'e kadar Uzun Hasan Bey'in ata­larından bahsettikten sonra Akkoyunlulann ilk hükümdan Kara Osman'dan başlayarak yazıldığı tarihe kadar olan Akkoyunlu tarihini anlatır. O arada ko­nuya uygun olarak Karakoyunltı tarihi. Horasan'ın durumu. Şahruh'un ölü­mü, Çağatay mirzalan arasındaki bitmek bilmeyen kavgalar ve Osmanlı-Ak­koyunlu ilişkileri hakkında çok değerli bilgiler verir. Yazıldığı tarihten itibaren tarihçilecin dikkatini çekmiş ve pek çok tarih kitabına kaynaklık etmiş olan bu kitapta anlatılanlann büyük bir bölümü, Ak­koyunlu devletinin üst kademelerinde yer almış, önemli bir bilgi birikimine sa­hip olan yazann görüp şahit olduğu veya emin kaynaklara dayanarak anlattığı başka yerde bulunmayan belgelere dayanır. Bu önemli eser, bugün elde kalan tek nüshası esas alınarak merhum Necati Lugal ile merhum Faruk Sümer hocalanmız tarafından, yazann hayatı, kitabın mahiyeti, kitabın değeri, nüshanın tanıtımı gibi konulan ihtiva edilir. Giriş: metindeki bazı tarihi bilgileri ve yer adlannı açıklayan çok önemli dipnotlar ve Orlukbeli savaşıyla ilgili Ahsenü't-Tevarih'ten alınan bölüm ile birlikte birincisi  1962  ve ikincisi  1964  yıllannda olmak üzere iki cilt halinde Türk Tarih Kurumu'nda yayınlanmıştır. Biz, çevirimizde bu yayını esas aldık Çeviriden başka, yayınlayanlar ta­rafindan açıklanmamış olan kitapta geçen edebiyat terimleri ile İran'a ait yer adlarına açıklık getirmeye çalıştık. Çevirinin sonuna Akkoyunlu tarihi ile ilgili haritalar koyduk. Başka kaynaklarda bulunmayan kitabın yazan ve mahiyeti hakkındaki  konuları, Faruk Sümer'in kitabın neşrinin giriş'inde verdiği bilgi­lerden faydalanarak yazdık. 

Müəllifdən.