1276
25/02/2017 Şərqlə Qərb arasında nəqliyyat-kommunikasiya dəhlizi rolunu oynayan, müxtəlif sivilizasiyaların, dinlərin və mədəniyyətlərin qarşılaşdığı, əlverişli coğrafi mövqeyə, zəngin təbii ehtiyatlara sahib olan Qafqazda geosiyasi proseslərdə ənənəvi olaraq etnik, dini, siyasi-ideoloji və sosial-iqtisadi faktorlar mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Məşhur amerikalı sosioloq və politoloq Samuel Hantinqton “Sivilizasiyaların toqquşması” nəzəriyyəsin-də sivilizasiyaların toqquşma nöqtələrindən biri kimi Qafqaz regionunu da qeyd etmiş, dünyada olduğu kimi, burada da bütün problemlərin və münaqişələrin səbəbini fərqli xarakterli sivilizasiyaların, müxtəlif dinlərin və mədəniyyətlərin təmsilçilərinin məskunlaşması ilə əlaqələndirmişdir. O, burada dinin rolunu xüsusi vurğulamış, problemin heç vaxt bitməyəcəyini ehtimal etmişdir. Geosiyasi baxımdan həssas regionlarından olan Qafqaz, o cümlədən Azərbaycan tarixən bir sıra işğalçı imperiyaların hədəfində olmuşdur və bu gün də onun acısını yaşamaqdayıq. Beləki, bu gün Cənubi Qafqazın ən böyük problemi bu xarici müdaxiləçilərdən çox onların regiona köçürdükləri ermənilərdir. Qafqazda yerli xalq olmayan ermənilər rus-türk, rus-İran müharibələrindən sonra regionun ayrı-ayrı bölgələrinə köçürülmüş və o zamandan bəri, sözün əsl mənasında, problem mənbəyinə çevrilmişlər. Onlar daim daxili sabitliyi pozaraq kənar müdaxilələrə şərait yaratmış, regionda maraqları olan xarici qüvvələrin mənafelərinə xidmət etmişlər. Bir vaxtlar bu bölgəyə köçkün kimi gələn ermənilər çox keçmədən öz havadarlarının koməyi ilə bir müddət sonra regionda əsas söz sahibi olmaq iddiasına düşdülər. Etdikləri bütün xəyanətlərin mükafatı olaraq, ermənilər XX yüzillikdə ilk dəfə əzəli Azərbaycan torpaqlarında dövlət yaratmaq şansı qazandılar. Nəticədə, xalqımızın gələcək taleyində ən böyük problemə çevriləcək proseslərə start verildi. Tarixi Azərbaycan torpaqlarında qurulmuş Ermənistanın öz qonşularına – Türkiyə, Gürcüstan və Azərbaycana qarşı ərazi iddialarının əsasında “dənizdən-dənizə böyük Ermənistan” xülyası dayanır. Və məhz bu amil Qafqazın geosiyasi mühitinə mənfi yöndə təsir edən ən mühüm faktordur. XX əsrin əvvəllərində İrəvan, Dərələyəz, Vedibasar, Zəngəzur, Göyçə mahalı kimi tarixi torpaqlarımızı zəbt edən ermənilər Naxçıvanı Azərbaycanın əsas hissəsindən ayrı salaraq vətənimizi coğrafi cəhətdən parçaladılar və Qarabağın dağlıq hissəsinə muxtariyyət almağa nail oldular. Erməni hiyləgərliyinin ən mühüm xüsusiyyətlərindən biri əlverişli zamanı və məqamı gözləyib, öz çirkin niyyətlərini reallaşdırmaq istiqamətində hərəkətə keçməkdir. XIX yüzilliyin sonlarından başlayan erməni terrorizmi Azərbaycan və Türkiyədə yüzminlərlə dinc insanın həyatına son qoydu. Erməni terrorizmi zaman-zaman səngisə də, vaxtaşırı daha da şiddətlə özünü göstərmişdir. XX əsrin sonu XXI əsrin əvvəllərində dünya ictimaiyyəti erməni terrorunun yeni, dəhşətli dalğasının şahidi olmuş, Azərbaycanın Xocalı şəhərində yüzlərlə dinc sakini işgəncələr verib qətlə yetirməklə, meyitlərin üzərində vandallıq etməklə ermənilər öz iç üzlərini bir daha göstərmişlər.
"Bütövlükdə Azərbaycan xalqına qarşı yönəldilmiş Xocalı soyqırımı öz ağlasığmaz qəddarlığı və qeyri-insani cəza üsulları ilə bəşər tarixində bir vəhşilik aktıdır. Bu soyqırım, eyni zamanda, bütün bəşəriyyətə qarşı tarixi bir cinayətdir."
Heydər Əliyev
Ermənilərin Xocalıda törətdikləri soyqırımı bəşəriyyətə qarşı yönəldilmiş ən ağır cinayətlərdən biridir. Xocalı faciəsi dünya tarixində yaddaşlardan heç bir zaman silinməyən Xatın, Ruanda, Xirosima, Naqasaki, Sonqmi, Xolokost və Srebrenitsa kimi dinc əhalinin soyqırımına yönəlmiş dəhşətli faciələrdən biridir. 1992-ci il fevralın 26-da Ermənistan hərbi birləşmələri Xankəndində yerləşən Rusiyanın 366-cı motoatıcı alayının 180 nəfər hərbi mütəxəssisi və ağır texnikanın iştirakı ilə 7 min əhalisi olan Xocalı şəhərində genosid aktı həyata keçirdi, 613 nəfər xüsusi qəddarlıqla ödürüldü, 1000 nəfər müxtəlif yaşlı dinc sakin aldığı güllə yarasından əlil oldu. Qətlə yetirilənlərin 106-sı qadın, 63-ü azyaşlı uşaq, 70-i qoca idi, 8 ailə tamamilə məhv edildi, 25 uşaq hər iki valideynini, 130 nəfər valideynlərindən birini itirdi. Faciə baş verən gecə 1275 nəfər dinc sakin girov götürüldü, onların 150-sinin taleyi indi də məlum deyil.
Bu vəhşilikləri törətməkdə ermənilərin məqsədi nə idi?
Məqsəd, əvvəla, bölgədəki azərbaycanlılardan ibarət olan, canlı strateji maneəni yox etmək idisə, digər tərəfdən, ümumiyyətlə, Xocalını yer üzündən birdəfəlik silmək idi. Çünki Xocalı qədim dövrlərdən bugünədək tarix və mədəniyyət ənənələrini özündə əks etdirən kromlexləri, dolmenləri, siklopları, kurqanları və digər abidələri ilə insan cəmiyyətinin inkişaf dinamikasını özündə əks etdirən Xocalı-Gədəbəy mədəniyyətinə məxsus yaşayış məskəni idi. İşğaldan sonra bütün bu maddi mədəniyyət abidələri məhv edildi və Xocalıdakı dünyanın ən qədim məzarlıqlarından biri olundu. Bu dəhşətli soyqırımının əsl mahiyyəti yalnız 1993-cü ildə Ümummilli Lider Heydər Əliyev siyasi hakimiyyətə yenidən qayıtdıqdan sonra bəyan etmiş, Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi 1994-cü ilin fevralında Xocalı soyqırımına siyasi-hüquqi qiymət vermişdir.
Ulu Öndərin bu faciə ilə bağlı aşağıdakı fikirləri dövrümüzdə də öz aktuallığını qorumaqdadır:
"Xalqımızın qәhrәman, igid övladları torpaqlarımızın müdafiәsi uğrunda vuruşaraq şәhid oldular. Ancaq bütün bu tarixin içindә Xocalı faciәsinin xüsusi yeri var. O da ondan ibarәtdir ki, bir tәrәfdәn bu, hәr bir Xocalı sakininin öz torpağına, millәtinә, Vәtәninә sәdaqәtliliyinin nümunәsidir. İkinci tәrәfdәn dә Ermәnistanın millәtçi, vәhşi qüvvәlәri tәrәfindәn Azәrbaycana qarşı edilәn soyqırımıdır, vәhşiliyin görünmәmiş bir tәzahürüdür."
Bəşəriyyətin ən böyük faciələrindən olan Xocalı soyqırımı haqqında faktların dünyaya çatdırılması, bu faciəyə obyektiv qiymət verilməsi istiqamətində Ümummilli Lider Heydər Əliyevin siyasətini cənab prezidentimiz İlham Əliyev layiqincə davam etdirməkdədir. Dövlət başçımızın “Xocalı soyqırımını törətməkdə düşmənin məqsədi Azərbaycan xalqını sarsıtmaq, suverenlik və ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizədən çəkindirmək və torpaqlarımızı zorla ələ keçirmək olsa da, bu ağır faciə xalqımızı daha da mətinləşdirmiş, qəhrəman oğul və qızlarımızı müqəddəs Vətən və milli dövlətçiliyimiz naminə qətiyyətli və mütəşəkkil mübarizəyə səfərbər etmişdir.”- sözləri hər bir Azərbaycan vətəndaşında mübarizlik əzmi yaradaraq işğal olunmuş torpaqlarımızın azad edilməsinə ümid yaradır.
Bu istiqamətdə sistemli və ardıcıl fəaliyyət göstərənlər siyahısında Heydər Əliyev Fondunun, xüsusilə onun prezidenti, UNESCO-nun və ISESCO-nun xoşməramlı səfiri, Azərbaycan Respublikasın Birinci vitse-prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın gördüyü işlər, Fondun vitse-prezidenti Leyla Əliyevanın “Xocalıya ədalət!” devizi altında dünyanın müxtəlif guşələrində səfirlik və diaspor təşkilatlarımızla birgə keçirdiyi təbliğat kampaniyaları və tədbirlər olduqca təqdirəlayiqdir.
"Xocalıya ədalət!" kampaniyasında İslam həmrəyliyi
Ermənilərin işğalçılıq siyasəti altında dini ayrı-seçkilik və dözümsüzlük nümayiş etdirmələri də xüsusi vurğulanmalı olan faktlardandır. Belə ki, işğal edilmiş ərazilərdə müsəlmanlardan əsər-əlamət qalmaması bunun bariz sübutudur. Halnuki səlibçilər belə Yaxın Şərqdə işğal etdikləri torpaqlarda müsəlmanları kütləvi surətdə qətlə yetirsələr də, heç vaxt bu əraziləri digər dinlərə etnik təmizləməyə məruz qoymamışlar. Belə demək olar ki, regionda geosiyasi rəqabəti müəyyənləşdirən əsas amil ermənilərin “Böyük Ermənistan” xülyası və dini təəssübkeşlik baxımından böyük qardaşlarının regiona ikili standartlar tətbiq etməsidir. Beynəlxalq münasibətlər sistemində, yeni dünya nizamının formalaşmasına beynəlxalq və regional təşkilatların rolu xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Sülhməramlı fəaliyyəti ilə tanınan, “müsəlman dünyasının BMT-si”adlandırılan İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı(adı 2011-ci ilin 28 iyun tarixindək İslam Konfransı Təşkilatı olmuşdur) dünya düzəninin əsas söz sahiblərindən biridir. O, müsəlman dünyasının bir nömrəli müdafiəçisi rolunu oynayır, üzv və digər dövlətlərlə münasibətlərin, irqi ayrı-seçkiliyin aradan qaldırılmasına, islam həmrəyliyinin möhkəmləndirilməsinə, elm, mədəniyyət, sosial-iqtisadi və s. sahələrdə birgə inkişafa nail olmağa çalışır. İƏT üzvlərinin sayına və mütəşəkkilliyinə görə dünyada xüsusi çəkisi olan qurumlardan biridir. İslam dünyasının bir parçası olan Azərbaycan bu təşkilata 1991-ci il dekabrın 8-dən çoxtərəfli münasibətlər qurub. O, Azərbaycanın beynəlxalq hüququn müstəqil subyekti kimi qəbul olunduğu ilk beynəlxalq təşkilatdır. Respublikamız bu təşkilata 1991-ci ilin dekabrından üzv olsa da, əlaqələrin intensiv xarakter alması 1993-cü ilə, yəni Ümummilli Lider Heydər Əliyevin rəhbərliyə qayıtdığı dövrə təsadüf edir. Respublikamızın İƏT-ə üzv qəbul olunması Azərbaycan həqiqətlərinin beynəlxalq müstəviyə çıxarılmasına şərait yaratdı. Ölkəmizin öz haqlı mövqeyinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında İƏT-in əhəmiyyətli rolu oldu. Çünki, erməni təcavüzünün genişləndiyi bir dövrdə Azərbaycanın informasiya və təbliğat baxımından dünya arenasına çıxış imkanları çox zəif idi. Bu istiqamətdə atılan ən mühüm addımlardan biri 1994-cü il dekabrın 13-14-də Mərakeş KrallığınınKasablanka şəhərində İƏT-ə üzv olan ölkələrin dövlət və hökumət başçılarının VII Zirvə toplantısında 2 mühüm qətnamənin qəbulu oldu. Qətnamələrdə ilk dəfə olaraq Ermənistan beynəlxalq səviyyədə təcavüzkar kimi qiymətləndirilmiş, Ermənistanın Azərbaycana təcavüzü kəskin şəkildə pislənərək ondan bu təcavüzə son qoymaq tələb olunmuş, hərbi təcavüz nəticəsində bir milyondan çox qaçqının olması ilə əlaqədar Azərbaycana iqtisadi və humanitar yardım göstərilməsi öz əksini tapmışdır. Dünyanın ikinci ən böyük beynəlxalq təşkilatı olan İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı Ermənistanın Azərbaycan Respublikasına qarşı təcavüzünü dəfələrlə pisləmiş və Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsində həmişə Azərbaycan xalqı ilə həmrəylik nümayiş etdirmişdir. Təsadüfü deyil ki, o, Xocalı faciəsini soyqırımı kimi tanıyan ilk beynəlxalq təşkilatdır. 2004-cü ildə təsis edilmiş İƏT Dialoq və Əməkdaşlıq Uğrunda Gənclər Forumu 2007-ci ilin payızında“Sivilizasiyaların Alyansı” çərçivəsində keçirilmiş “Gənclər Sivilizasiyaların Alyansını dəstəkləyir” təşəbbüsü ilə Beynəlxalq Gənclər Hərəkatına müraciət edərək, öz tərəfdaşları və beynəlxalq təşkilatlar vasitəsilə dinc azərbaycanlıların qanını tökmüş rejimin provokativ addımları ilə bağlı beynəlxalq ictimaiyyətdə məlumatın artırılmasına çağırmışdır. Təkliflərdə qeyd edilmişdir ki, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi sivilizasiyalar arasında münasibətlərin pisləşməsinə səbəb olacaq münaqişə kimi nəzərdən keçirilməlidir. İƏT Gənclər Forumunun Direktorar Şurasının 2008-ci ilin aprel ayında Küveytdə keçirilmiş 6-cı iclasında Heydər Əliyev Fondunun Rusiya Nümayəndəliyinin rəhbəri Leyla Əliyeva Forumun mədəniyyətlər və sivilizasiyalararası dialoq üzrə ilk baş katibi seçilmişdir. Bu hadisə Azərbaycan ərazilərinin Ermənistan tərəfindən işğal olunması faktının İƏT-in Gənclər Forumu tərəfindən daim işıqlandırılmasına təkan vermişdir. Həmin ilin 17 may tarixində İƏT və ISESCO-nun təşkilatçılığı ekspertlər səviyyəsində keçirilmiş iki günlük toplantının nəticəsində Leyla Əliyevanın təşəbbüsü ilə həyata keçirilən “Xocalıya ədalət - Qarabağa azadlıq” kampaniyası İƏT-in ekspertləri tərəfindən dəstəklənmiş və 26 fevralın İƏT-ə üzv ölkələrdə faciə qurbanlarının Xatirə Günü kimi qeyd olunması qərarlaşdırılmışdır. Bundan əlavə, Xocalı soyqırımının İslam ölkələrində dərsliklərə daxil edilməsi ilə bağlı təklifin İƏT-in xarici işlər nazirlərinin iclasına təqdim edilməsi haqda qərar qəbul olunmuşdur. İƏT ölkələrinin xarici işlər nazirləri şurasının Uqandanın paytaxtı Kampalada keçirilmiş iclasında Gənclər Forumunun Sivilizasiyaların Alyansının Baş Koordinatoru Leyla Əliyevanın “Xocalıya ədalət - Qarabağa azadlıq” adlı təşəbbüsü təsdiq etmişdir. İƏT xarici işlər nazirlərinin 35-ci iclasında bununla əlaqədar xüsusi qətnamə qəbul edilmişdir. 57 ölkənin xarici işlər nazirlərinin dəstəyi ilə qətnamənin yerinə yetirilməsi üçün zəruri siyasi və hüquqi zəmin yaradılmışdır. Qətnaməyə əsasən, İƏT-ə üzv ölkələrdə humanitar faciələrin qurbanlarının Xatirə Günü təsis edilmişdir. Qətnamədə Xocalı faciəsi də daxil olmaqla, baş vermiş faciələrin siyahısı təsdiqlənmiş, 20-ci əsrdə müsəlman əhalisinin üzləşdiyi humanitar faciələr, təcavüz və etnik təmizləmə halları ilə bağlı həqiqətlərin yayılması ilə bağlı məlumatlandırma kampaniyalarının keçirilməsi qərara alınmışdır. İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı Xocalı faciəsini soyqırımı kimi tanıyan ilk beynəlxalq təşkilatdır. 2008-ci il mayın 8-də, Şuşa şəhərinin işğalının ildönümündə İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı Gənclər Forumunun mədəniyyətlərarası dialoq üzrə baş əlaqələndiricisi Leyla xanım Əliyevanın təşəbbüsü ilə “Xocalıya ədalət” kampaniyası təsis edilmiş, fəaliyyətinə isə 2009-cu ilin fevralından start verilmişdir. Hazırda 60-dan çox ölkədə yüzlərlə könüllünün iştirakı ilə uğurla davam etdirilən “Xocalıya ədalət” beynəlxalq informasiya və təşviqat kampaniyası da bu işə öz töhfəsini verməkdədir. Bu kampaniyanın məqsədi beynəlxalq ictimaiyyəti Xocalı soyqırımı haqqında məlumatlandırmaq, qətliama beynəlxalq aləmdə hüquqi-siyasi qiymət verilməsinə və bu qanlı qırğının qurbanlarının xatirəsinin anılmasına nail olmaqdır. 2009-cu ilin iyulunda isə İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı Gənclər Forumu ilə ISESCO arasında imzalanmış anlaşmaya uyğun olaraq Xocalı faciəsi haqqında məlumatların İƏT ölkələrinin tarix dərsliklərinə salınması barədə razılıq əldə edilmişdir. Leyla xanım Əliyevanın Xocalı soyqırımının daha geniş miqyasda qeyd olunması təşəbbüsü bir sıra ölkələrdə dövlət səviyyəsində dəstəklənmişdir. 2010-cu il yanvarın 31-də İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv dövlətlərin Parlament İttifaqının Uqandanın paytaxtı Kampala şəhərində keçirilən və 51 ölkənin parlament heyətləri başçılarının iştirak etdiyi VI sessiyasında Forumun təşəbbüsü ilə “İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı Gənclər Forumu ilə İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı Parlament İttifaqı arasında əməkdaşlıq haqqında” qətnamə imzalanmışdır. “Xocalıya ədalət” beynəlxalq kampaniyası çərçivəsində qəbul olunmuş qətnamədə Xocalı faciəsinə “Erməni silahlı qüvvələri tərəfindən dinc əhalinin kütləvi qətliamı” və “İnsanlığa qarşı cinayət” qiyməti verilmişdir. Qətnamədə “Xocalıya ədalət” beynəlxalq kampaniyasına həm milli, həm də beynəlxalq səviyyədə tam dəstək verməyə çağıran bənd də öz əksini tapmışdır. Bu, beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən Xocalı faciəsini “insanlığa qarşı cinayət” kimi tanıyan ilk sənəddir. 2011-ci il yanvarın 19-da Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin paytaxtı Əbu-Dabidə İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı Parlament İttifaqı Şurasının XIII sessiyası keçirilmişdir. Sessiyada Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla Əliyevanın təşəbbüsü ilə həyata keçirilən “Xocalıya ədalət” beynəlxalq kampaniyasına dəstək olaraq Xocalı faciəsini “insanlığa qarşı törədilmiş kütləvi cinayət” kimi tanımağa çağıran Əbu-Dabi Bəyannaməsi qəbul edilmişdir. 2012-ci il yanvarın 31-də İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı Parlament İttifaqının üzvü olan dövlətlərin İndoneziyanın Palembanq şəhərində keçirilən VII sessiyası “Xocalıya ədalət” beynəlxalq kampaniyasını dəstəklədiyini bir daha təsdiq etmişdir. “Azərbaycan Respublikasına qarşı Ermənistan Respublikasının təcavüzü” adlı son illər davamlı olaraq qəbul edilən qətnaməyə forumun təşəbbüsü ilə xüsusi bir bənd də əlavə olunmuşdur. Xocalı faciəsin həsr edilən bölmədə qeyd olunur: “Konfrans üzv ölkələrin parlamentlərini 2012-ci ildən etibarən (faciənin 20 illiyi) 1992-ci il fevralın 26-da Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfındən dinc azərbaycanlı əhaliyə qarşı həyata keçirilən və soyqırımı xarakteri daşıyan kütləvi qırğını tanımağa çağırır və Xocalı qırğınını törədənlərin məsuliyyətə cəlb olunmasını tələb edir ”. 2012-ci il noyabrın 15-17-də Cibutidə keçirilən 39-cu sessiyasında İƏT XİNŞ Xocalı faciəsini ilk dəfə olaraq soyqırımı aktı kimi tanımışdır. İƏT XİNŞ ona üzv olan ölkələri və İƏT-in qurumlarını kampaniyanın fəaliyyətində fəal iştirak etməyə və dəstək olmağa, bu soyqırımının beynəlxalq və milli səviyyələrdə insanlığa qarşı cinayət kimi tanınması üçün səy göstərməyə çağırmışdır. 2013-cü il fevralın 6-7-də İƏT-in ali orqanı olan və təşkilatın dövlət və hökumət başçılarının iştirakı ilə Misirin paytaxtı Qahirə şəhərində keçirilən 12-ci Zirvə Toplantısında Xocalı faciəsini soyqırımı aktı və insanlığa qarşı törədilmiş cinayət kimi tanınmışdır. 2013-cü il dekabrın 9-11-də Qvineyanın paytaxtı Konakridə keçirilmiş 57 ölkənin üzv olduğu İƏT XİNŞ-in 40-cı sessiyası Xocalı faciəsini soyqırımı aktı kimi tanıdığını, milli və beynəlxalq səviyyədə insanlığa qarşı cinayət olduğunu bir daha bəyan etmişdir. 2014-cü il fevralın 18-19-da İranın paytaxtı Tehranda 53 üzv dövlətin parlament nümayəndələri iştirak ilə keçirilmiş İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv Dövlətlərin Parlament İttifaqı Konfransının 9-cu sessiyasında «İƏT Parlament İttifaqı ilə İKGF arasında əməkdaşlıq» adlı qətnamədə növbəti dəfə Xocalı faciəsi «soyqırımı aktı və insanlığa qarşı törədilmiş cinayət» kimi qiymətləndirilmişdir. İKGF-nin Mədəniyyətlərarası Dialoq üzrə Baş Əlaqələndiricisi Leyla Əliyevannın təşəbbüsü ilə irəli sürülən «Xocalıya ədalət!» kampaniyasının fəaliyyətinin bu il 7 ili tamam olur və bu müddət ərzində kampaniyanın qarşıya qoyduğu məqsədlərə çatmaq üçün İKGF müxtəlif səviyyələrdə geniş iş aparmışdır. Bu baxımdan, Xocalı soyqırımına beynəlxalq səviyyədə hüquqi-siyasi və mənəvi qiymətin verilməsinə nail olmaq üçün Gənclər Forumu faciənin beynəlxalq sənədlərdə insanlığa qarşı cinayət və soyqırımı kimi tanımasını kampaniya çərçivəsində əsas fəaliyyət istiqamətlərindən biri kimi müəyyənləşdirmişdir.
Xocalı soyqırımının Pakistanİslam Respublikası tərəfindən tanınması
2012-ci il fevralın 1-də tarixində Pakistan İslam Respublikasının Senatı “Pakistan-Azərbaycan münasibətləri” üzrə dinləmələrdən sonra yekdilliklə Ermənistan tərəfindən Azərbaycan Respublikasının 20% ərazisini işğal etməsi və Xocalı soyqırımını həyata keçirilməsi haqda qətnamə qəbul etmişdir. Qətnamədə Ermənistanın Azərbaycan torpaqlarının işğal etməsi və 1992-ci ilin 26 fevral tarixində Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən Azərbaycanın Xocalı şəhərində mülki əhaliyə qarşı soyqırımın həyata keçirilməsi pislənilmiş, Pakistanın Beynəlxalq Əlaqələr Komitəsi beynəlxalq birlik tərəfindən tanınmış Azərbaycanın ərazi bütövlüyü və suverenliyini tanıdığını təsdiq etmiş, BMT Baş Assambleyası və Təhlükəsizlik Şurasının Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilmiş Azərbaycan torpaqlarının dərhal, tam və şərtsiz boşaldılmasına çağırış edən qətnamələrinin həyata keçirilməsini tələb etmiş, həmçinin, beynəlxalq birlik və beynəlxalq təşkilatları Ermənistanı sözügedən qətnamələrə əməl etməsi üçün təzyiq etməsinə çağırmış, onların bu soyqırıma görə məsulliyət daşıdıqları qeyd olunmuşdur. 2017-ci il yanvarın 23-dən 28-dək Mali Respublikasının paytaxtı Bamako şəhərində İƏT Parlament İttifaqı konfransının 12-ci sessiyası və digər illik tədbirləri keçirilib. Konfrans zamanı Dağlıq Qarabağ da daxil olmaqla, Azərbaycan ərazilərinin 20 faiz ərazisinin Ermənistan tərəfindən işğalı, Xocalı soyqırımının tanınması, Fələstinə dair məsələlər və Suriyanın, Livanın işğal olunmuş digər əraziləri, terrorizmin bütün formalarına qarşı mübarizə, Yaxın Şərq regionunun kütləvi qırğın silahlarından, xüsusilə də nüvə silahından azad zonaya çevrilməsi, İraqda, Sudanda, Somalidə, Əfqanıstanda, Malidə vəziyyət, İslam dövlətlərində qaçqın və miqrasiya problemi, islamofobiya, ksenofobiya və qeyri-tolerantlığa qarşı mübarizə, müsəlman ölkələri arasında viza prosesinin sadələşdirilməsi və digər məsələlərlə bağlı müzakirələr aparılıb. İƏT-in Siyasi məsələlər və xarici əlaqələr daimi komitəsinin yanvarın 24-də keçirilmiş iclasında Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin nümayəndə heyətinin təşəbbüsü ilə“Ermənistan Respublikasının Azərbaycan Respublikasına qarşı təcavüzünə dair”, “1992-ci il Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsinin anılmasına dair”, “İƏT Pİ ilə Dialoq və Əməkdaşlıq uğrunda İslam Konfransı Gənclər Forumu arasında əməkdaşlığa dair” qətnamə layihələri müzakirə edilərək yekdilliklə dəstəklənmişdir.
Turan Babaşova, DQİDK-nın əməkdaşı