“6 MART” TARIXIMIZDƏ
Ana səhifə > Xəbərlər > “6 Mart” tariximizdə
1254    
06/03/2017

1917-ci ildə - Bakıda əsgər, zabit və fəhlə deputatları sovetləri yaradılmağa başlayıb. Bu, Fevral burjua inqilabı (27 fevral 1917) və çarizmin süqutundan sonra bolşeviklərin Bakıda hakimiyyətə gəlmək yönündə ilk addımı idi.

1922-ci ildə - Azərbaycan Kommunist (bolşevik) Partiyası-nın plenumu Azərbaycan əlifbasını latın yazı qrafikasına keçirmək üçün S. Ağamalıoğlunun başçılığı ilə xüsusi komissiya yaratdı. Bu komissiyanın bazasında 1922-ci ilin mayında əlifbanın latınlaşdırılması işini aparan Yeni Türk Əlifbası (YTƏ) Daimi Komitəsi yaradıldı. Onun tərkibinə Səmədağa Ağamalıoğlu (sədr), Xudadat Məlik-Aslanov, Əhməd Pepinov, Əli Tağızadə, Sultan Məcid Əfəndiyev, Fərhad Ağayev, Vəli Xuluflu, Teymur Hüseynov və digər görkəmli Azərbaycan ziyalıları daxil idilər. Komitə bütün qəzalarda şöbələrini açdı, hökumətin köməyi ilə (Ali iqtisadi Şura komitənin ehtiyacları üçün üç milyard manat məbləğində valyuta fondu ayırdı) yeni şrift, yeni əlifbada ədəbiyyat, qəzet və jurnallar nəşr etmək üçün lazımi texniki avadanlıq alındı, mütəxəssislər hazırlandı, əhali içərisində geniş izahat kampaniyasına başlandı. YTƏ Komitəsinin sədri S.Ağamalıoğlu Azərbaycan MİK-in sədri kimi Türküstan, Tatar, Xivə və Krım respublikalarının Xalq Maarif Komissarlıqlarına yeni əlifbanın layihəsini göndərərək "onlardan həm yeni əlifba layihəsinə, həm də ərəb əlifbasının latınla əvəz edilməsi ideyasına fikir və baxışlarını" bildirmələrini xahiş etmişdi. Yeni əlifba birdən-birə deyil, tədricən, ictimaiyyətin prinsipial fikri aşkar ediləndən, tam bir sıra mühüm tədbirlər, geniş müzakirələr keçiriləndən sonra tətbiq edildi.

1944-cü ildə - SSRİ XKS 1944-cü il martın 6-da "Cənubi Azərbaycan əhalisinə iqtisadi və mədəni yardımın gücləndirilməsi tədbirləri haqqında" məsələ müzakirə edərək, əhəmiyyətli qərar qəbul etdi. Qərarda siyasi işçilərin tərkibində, diplomatik orqanlarda çalışan konsul, vitse-konsul və konsulluğun katibi vəzifələrində, Tehrandakı Sovet səfirliyi və ticarət nümayəndəliyində çalışan Azərbaycan türklərinin sayını artırmaq, həftədə üç dəfədən az çıxmamaqla" Azərbaycan türkcəsində ordu qəzeti nəşr etmək", Təbrizdə pulsuz "Azərbaycan türkcəsində təhsil verən onillik məktəb", "məktəbdə kitabxana - oxu zalı", Cənubi Azərbaycan yazıçı və şairlərinin əsərlərinin nəşri və əhali arasında yayılması məqsədilə avadanlıqla yaxşı təchiz olunmuş "Təbriz" mətbəəsi açmaq, may-iyun aylarında Azərbaycan Dövlət Dram Teatrının Cənubi Azərbaycan şəhərlərinə qastrolunu təşkil etmək, "Təbrizdə corab- trikotaj fabriki", "Təbriz rayonunda nümunəvi aqrotexniki stansiya" yaratmaq kimi əhəmiyyətli məsələlər öz əksini tapmışdı. 

1955-ci ildə - Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurucularından biri, Azərbaycan Milli Şurasının sədri Məhəmməd Əmin Rəsulzadə (1884-1955) Ankarada 71 yaşında vəfat edib. Ankarada Əsri qəbristanlığında dəfn edilib.

1990-cı ildə - Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyəti "Ermənistan SSR-in ərazi iddialarının yolverilməzliyi haqqında" qərar qəbul edib. Lakin bu cür formal qərarlarla Ermənistanın Azərbaycana qarşı işğalçılıq niyyətlərinin qarşısını almaq mümkün deyildi.

1992-ci ildə - Ali Sovetin fövqəladə sessiyasında hakimiyyət dəyişikliyi davam edib. Ali Sovet sədrinin ardınca prezident Ayaz Mütəllibov da istefa verməyə məcbur olub. Ali Sovetin sədri Yaqub Məmmədov, eyni zamanda, prezident səlahiyyətlərini icra etməyə başlayıb.

1994-cü ildə - Prezident Heydər Əliyev Çin Xalq Respublikasına rəsmi səfərə gedib. Səfər gedişində ikitərəfli sazişlər imzalandı, Çin rəhbərliyi Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə münasibətdə Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəklədiyini bəyan etdi. 

2000-ci ildə - Respublikada qadınlara dair dövlət siyasətinin daha səmərəli həyata keçirilməsi üçün Azərbaycan Prezidenti "Dövlət qadın siyasətinin həyata keçirilməsi haqqında" Fərman verdi.

2008-ci ildə - SSRİ və Azərbaycan Dövlət mükafatı laureatı, Azərbaycanın Əməkdar incəsənət xadimi, Xalq rəssamı, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü İbrahim İsmayıl oğlu Zeynalov (1934-2008) vəfat etmişdir.