"23 MAY" TARIXIMIZDƏ
Ana səhifə > Xəbərlər > "23 May" tariximizdə
906    
23/05/2017

1040-cı ildə - Sultan Toğrul bəyin başçılıq etdiyi Səlcuq ordusu Dandənəkan yaxınlığında Qəznəvilər dövlətinin qoşunlarını məğlub edib. 

1524-cü ildə - Səfəvilər dövlətinin banisi Şah I İsmayıl (1487-1524) vəfat etmişdir. Hakimiyyəti dövründə Azərbaycanın Qarabağ, Çuxursəd, Şirvan, Təbriz əyalətlərini vahid dövlətdə birləşdirmiş, 1503-cü ildə Həmədan, İraq-i Əcəm, Fars, Kuh-Giluyə, Kirman, 1507-ci ildə Diyarbəkir, 1508-ci ildə Ərzincan və İraq-i Ərəb (1514-cü ildə qeyd olunan son 3 əyaləti Osmanlılara güzəştə getməli oldu), 1508-ci ildə Kirmanşah-Kəlhur, 1510-cu ildə Mərv, Məşhəd, Astrabad, 1511-ci ildə Bəlx əyalətlərini fəth etməklə böyük bir imperiyanın əsasını qoymuşdur. Fəth etdiyi ərazilərlə yanaşı 1501-ci ildə Gürcüstan knyazlığını, 1504-cü ildə Mazandaran, 1506-cı ildə Gilan, 1507-ci ildə Bitlis (Bitlisi də Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətindən sonra itirmişdir), 1508-ci ildə Luristan, Xuzistan, 1510-cu ildə Sistan, Bədəxşan, 1511-ci ildə Qəndəhar vilayətlərini vassal assıllığına salmışdır. Hətta 1511-1512-ci illərdə Şah I İsmayılın yardımı ilə Babur şahın yiyələndiyi Orta Asiyada da Səfəvi şahıın adına xütbə oxunmuş və orada qızılbaş qoşunları yerləşdirilmişdi.   

1919-cu ildə - Görkəmli nasir, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, xalq yazıçısı, “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilmiş, Prezidentin fərdi təqaüdünə layiq görülmüş Hüseyn Məmmədəli oğlu İbrahimov (1919-2008) Naxçıvan MR-in Şərur rayonunun Şahtaxtı kəndində anadan olmuşdur. 

1919-cu ildə - Paris konfransının iştirakçılarını respublikadakı siyasi vəziyyətlə tanış etmək üçün Azərbaycan nümayəndə heyəti böyük işlər görmüş, İngiltərə nümayəndəsi A.Mallet və ABŞ nümayəndəsi K.Morgentau ilə də mayın 23-də görüşlər keçirmişdi.

1919-cu ildə - Qacar İranı, İngiltərə, ABŞ, Fransa, İtaliya, Gürcüstan, Ermənistan, Dağıstan, Orta Asiya dövlətləri ilə iqtisadi əlaqə yaratmağa nail olmuşdu. Bəzi dövlətlərlə ticarət müqaviləsi bağlanmış, bəziləri ilə isə şifahi razılıq edilmişdi. 

1922-ci ildə - Azərbaycan din xadimlərinin başçıları: Şeyxülislam axund Ağa Əlizadə, Qazı axund Əbdül Rəhim Hacızadə və başqa ruhanilər aclıqla əlaqədar "Bütün dünya müsəlmanlarına müraciət" etdilər. Müraciətdə deyilirdi: "Müsəlman qardaşlar! Siz yaxşı bilirsiniz ki, bizim islam dininin əsaslarından biri əziyyət çəkənlərə, ilk növbədə aclara və üryanlara kömək etməkdir. Krımdan, Volqaboyundan və başqa vilayətlərdən gələn ürək dağlayan fəryadı eşidin... ". (Halbuki Azərbaycanda da vəziyyət bir o qədər ürəkaçan deyildi. Ölkə vətəndaşlarının özünün yardıma ehtiyacı vardı). Bakı üləmaları bütün dünyanın islam ruhanilərinin rəhbərlərinə xüsusən Qacar İranı, Türküstan, Türkiyə, Hindistan və Əfqanıstan ruhanilərinə müraciət edərək, onları aclara fəal kömək etməyə çağırmışdılar. Azərbaycan MİK "Aclara kömək" MK-sına 50 min qızıl manat yardım vermişdi. Bundan əlavə, aclara kömək üçün gümüş qablar, papiros qutusu, vaza kimi başqa qiymətli şeylər də verilmişdi. "Aclara kömək" MK-sının bu qiymətli şeyləri hərraclarda sataraq əldə etdiyi 6 milyard 723 milyon manat, fəhlələrin və qulluqçuların aylıq əmək haqqından tutulan iki faiz hesabına toplanan 13 milyard 216,5 milyon manat, Bakı gömrükxanasının idxal və ixrac olunan mallar və onların satışından gələn gəlirlərinin 50 faizi "Aclara kömək" MK-nın kassasına keçirilmişdi. Bu kömək 1922-ci ilin mart-noyabr aylarında 104 milyard 996 milyon 971 min manata çatmışdı. Ümumiyyətlə, Azərbaycan MİK nəzdindəki "Aclara kömək" MK-sı öz varlığı dövründə fonduna qızıl pulla 61582 manat, Azərbaycan SSR və RSFSR bon pulu ilə 287 milyard 744 milyon 486 min manat yığmışdı. Beləliklə, yardıma möhtac Respublikamnızın əmlakı başqalarına yardım üçün göndərilmək adı altında mənimsənilmişdir.   

1958-ci ildə - Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Yusif Vəli oğlu Mirzəyev (1958-1993) Babək rayonunda anadan olmuşdur.

2001-ci ildə - Prezident  Heydər  Əliyevin  2001-ci  il  Dünya Azərbaycanlılarının I qurultayının keçirilməsi haqqında sərəncamının həyata keçirilməsi üzrə ciddi təşkilatçılıq işlərinə başlanıldı.

2001-ci ildə - Azərbaycanda Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi təsis edilib.

2003-cü ildə - Azərbaycan Respublikası Sent-Vinsent və Qrenadin ilə diplomatik əlaqələr qurmuşdur. 

2006-cı ildə - Kiyevdə GUAM (Gürcüstan, Azərbaycan, Ukrayna, Moldova) ölkələri başçılarının sammitində GUAM-ın təşkilati əsasının yenidən qurulması barədə qərarlar qəbul edilib. Dövlət başçıları "Demokratiya və iqtisadi inkişaf uğrunda təşkilat - GUAM" haqqında Kiyev bəyannaməsini, təşkilatın Nizamnaməsini imzalayıblar.

2008-ci ildə - Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Kiyevdə beynəlxalq enerji sammitində iştirak edib. 2007-ci ildə Krakov (may) və Vilnüsdə (oktyabr) keçirilmiş enerji sammitlərinin davamı olan Kiyev sammitinin əsas mövzusu Xəzər-Qara dəniz-Baltik dənizi enerji dəhlizinin yaradılması və Odessa-Brodı-Qdansk neft kəməri layihəsi olub. Sammitdə Azərbaycan, Ukrayna, Gürcüstan, Litva, Latviya, Polşa, Estoniyanın prezidentləri, ümumilikdə 30-dan çox ölkənin nümayəndə heyəti iştirak edib. Baltik-Qara dəniz-Xəzər enerji tranziti məkanının formalaşdırılması üzrə işçi qrupunun yaradılması barədə qərar qəbul olunub.