"22 İYUN" TARIXIMIZDƏ
Ana səhifə > Xəbərlər > "22 İyun" tariximizdə
1144    
21/06/2017

1802-ci ildə - Görkəmli şərqşünas alim, maarifçi Mirzə Kazımbəy (1802-1870) Rəştdə anadan olmuşdur. Peterburq Universitetini bitirib, 1839-cu ildə "Türk-tatar dilinin qrammatikası" dərsliyini çap etdirib, 1853-cü ildə Peterburq Universitetində Şərqşünaslıq fakültəsi açılıb və M.Kazımbəy onun ilk dekanı təyin edilib. Rusiya Elmlər Akademiyasının ilk azərbaycanlı üzvü olub.

1806-cı ildə - Azərbaycan torpaqlarına yürüşü davam etdirən çar Rusiyasının qoşunları Dərbəndi işğal edib. Dərbəndin ələ keçirilməsi rus qoşunlarının Bakıya doğru yürüşünə imkan yaratdı.

1897-ci ildə - Azərbaycan klassik vokal məktəbinin banisi, görkəmli müğənni Bülbül - Murtuza Məşədi Rza oğlu Məmmədov (1897-1961) Şuşada anadan olub. Əsrarəngiz səsinə görə kiçik yaşlarından ona "Bülbül" adı verilib. Xalq mahnılarının, operaların baş partiyalarının unudulmaz ifaçısı olub.

1918-ci ildə - Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində F.X.Xoyskinin başçılıq etdiyi birinci hökumət kabineti keçmiş Zaqafqaziya seyminin aqrar qanun şərtlərinin Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti ərazisinə şamil edilməməsi haqqında fərman vermişdi. Həmin dekretin icra hissəsində deyilirdi: 1.Zaqafqaziya Seyminin qəbul etdiyi torpaq islahatı haqqında qanunun iclası Müəssislər Məclisi çağırılana qədər dayandırılsın; 2.İndiyədək həm xüsusi, həm də dövlət torpaqlarının tutulması halları aradan qaldırılsın; 3.Torpaq pulu ödənişləri haqqında məruzə təqdim edilsin; 4.Yaxın müddətdə torpaq komitələrinin yenidən qurulması və ya ləğv edilməsi haqqında məruzə təqdim edilsin".

1918-ci ildə - Sərhədlərin mühafizəsinin dövlətin mövcudluğu üçün mühüm amil olduğunu nəzərə alan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin (AXC) o dövr üçün xüsusi əhəmiyyətə malik Qərarı ilə Poylu stansiyasında sərhəd postu yaradıldı. Bu qərarı müstəqil Azərbaycan sərhədlərinin mühafizəsi sahəsində ilk addım hesab etmək olar. Beləliklə, müstəqil Azərbaycanın tarixində ilk dəfə sərhəd mühafizəsinin təşkili sahəsində vəzifələrin yerinə yetirilməsinə başlanıldı. Bu postun ardınca Azərbaycan Respublikasının əksər, xüsusilə, qərb və şimal-qərb sərhəd ərazilərində sərhəd mühafizə qüvvələri təşkil olundu.

1924-cü ildə - 1958-ci ildən Azərbaycan Dövlət Televiziya Şirkətində böyük redaktor vəzifəsində işləmiş, Azərbaycan Yazıçılar birliyinin üzvü, xidmətlərinə görə birinci dərəcəli “İkinci Dünya müharibəsi”  ordeni  və medallarla təltif olunmuş Cəlal Novruz oğlu Cavadov (1924-1996) Qubadlı rayonunun Qəzyan kəndində anadan olmuşdur. 

1987-ci ildə - Azərbaycanın ilk professor fitopatoloqu, görkəmli kənd təsərrüfatı alimi, biologiya elmləri doktoru, 250-dən çox elmi dərsliklərin və əsərlərin müəllifi Firuddin Əli oğlu Babayev (1929-1987) Gəncə şəhərində vəfat etmişdir. Gəncə şəhərində Fəxri Xiyabanda dəfn edilmişdir. O, dünyanın bir çox yerlərində mühazirə söyləmişdir. Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı ilə təltif olunmuşdur.

1994-cü ildə - Şair, tənqidçi, ədəbiyyatşünas, tərcüməçi, 1954-cü ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, filologiya elmləri doktoru (1969), Azərbaycanın əməkdar incəsənət xadimi (1986), M.F.Axundov adına ədəbi mükafat laureatı (1991), Azərbaycanın Xalq şairi (1992), “İstiqlal” ordeni ilə təltif olunmuş Xəlil Rza Ulutürk (Xəlilov) (1932-1994) Bakıda vəfat edib. Fəxri Xiyabanda dəfn olunub, onun məzari üstündə şairin əzəmətli heykəli yüksəldilib. 

1999-cu ildə - Avropa Birliyi (AB) ilə Azərbaycan arasında Tərəfdaşlıq və Əməkdaşlıq Sazişi (1996-cı il aprelin 22-də Lüksemburqda imzalanıb) qüvvəyə minib. Saziş Azərbaycanda iqtisadi inkişaf, demokratiyanın möhkəmlənməsi, sosial, elmi, texniki və mədəni əməkdaşlıq sahəsində AB-nin dəstək və yardımını əhatə edir. 2004-cü ilin mayında prezident İlham Əliyevin Brüsselə səfəri zamanı AB-yə yeni üzvlərin qoşulması ilə əlaqədar olaraq Tərəfdaşlıq və Əməkdaşlıq Sazişinə Əlavə Protokol imzalanıb. 

2001-ci ildə - “Ahıllara sosial xidmət haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu qəbul edilmişdir. Qanuna əsasən ölkədə 70 yaşına çatmış Azərbaycan Respublikası vətəndaşları, habelə Azərbaycan Respublikasında daimi yaşayan əcnəbi və vətəndaşlığı olmayan şəxslər ahıl sayılır.