"23 AVQUST" TARIXIMIZDƏ
Ana səhifə > Xəbərlər > "23 Avqust" tariximizdə
1184    
22/08/2017

1514-cü ildə - Səfəvilər dövlətinin hökmdarı Şah I İsmayılın qoşunları ilə Osmanlı sultanı I Səlimin ordusu arasında Çaldıran düzündə (Maku yaxınlığında) döyüş baş verib. Döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu. Osmanlı ordusu Xoy, Mərənd və Təbrizi tutdu. Çaldıranda qələbə sayəsində Osmanlı dövləti Ərzurum daxil olmaqla Şərqi Anadolunu ələ keçirib. 

1722-ci ildə - I Pyotrun komandanlığı altındakı rus qoşunları Dərbəndi işğal edib. Bununla da Azərbaycanın Xəzərsahili bölgələrinin işğalı başlanıb. Bir qədər sonra Bakını (1723) ələ keçirən rus qoşunları Lənkəran-Astara, daha sonra isə Ənzəliyədək irəliləyiblər.

1866-cı ildə - Təsdiq edilmiş "Bakı quberniyasında kənd cəmiyyətləri, onların ictimai idarəsi, dövlət və ictimai mükəlləfiyyətləri haqqında "Əsasnamə" kənd idarəsi kəndlilərin tabeçiliyini daha da möhkəmləndirməli, onu polis-mütləqiyyət dövlətindən hərtərəfli asılı vəziyyətə salınmalı idi. Bakı quberniyasında cəmisi 423 kənd icması yaradıldı. Kənd icmalarının orqanları kənd yığıncaqları və kəndxudalar idilər. Kənd yığıncaqlarında yalnız ciddi şəkildə məhdudlaşdırılmış məsələlərə; kənddə vəzifəli şəxslərin seçilməsi, hökm çıxarılması, "ziyankar və pozğun üzvlər"in kənd icmalarından uzaqlaşdırılması, qəyyum və himayədarların təyin edilməsi və s. məsələlərə baxıla bilərdi. Kənd inzibati orqanlarının seçkili olmasını tətbiq edən hökumət kəndxudaların qubernator tərəfindən, onun köməkçilərinin isə qəza rəisləri tərəfindən təsdiq edilməsi tələbini irəli sürürdü. Kəndxudaya inzibati-polis hüquqları verilirdi. Hökumət orqanları kənd icmalarında siyasi "sakitliyin" bərqərar olması üçün böyük canfəşanlıq göstərir və "etibarsızlıqda" azacıq şübhə doğurduqda onları kəndxuda seçmək hüququndan məhrum edirdilər. 

1918-ci ildə -  Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin vətəndaşlığı haqqında fərman verildi. 

1919-cu ildə - Dövlət Bankının yaradılması barədə müzakirəyə təqdim olunan qanun layihəsi üçüncü oxunuşdan sonra qəbul olundu. Azərbaycan Dövlət Bankının məqsədi pul tədavülünü asanlaşdırmaq, milli ticarət, sənaye və kənd təsərrüfatına yardım habelə pul sistemini möhkəmləndirməkdən ibarət idi. İlk vaxtlar bankın əsas kapitalı 500 milyon, ehtiyat kapitalı isə 20 milyon manata bərabər idi. Əsas kapitalı yaratmaq üçün hökumət əlavə 50 milyon Azərbaycan və Zaqafqaziya kağız pulu verdi. İndi o, kağız pul kəsmək üçün müstəsna hüquqa malik idi. Qanuna görə, bankın əsas vəzifəsi emissiyanı yerinə yetirmək, valyuta məsələsini tənzimləmək və özəl banklara nəzarət etməkdən ibarət idi. Banka bankirlər şurası rəhbərlik edirdi.

1922-ci ildə - Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü, tarix elmləri doktoru, professor, 1953–1958-ci və 1967–1969-cu illərdə Azərbaycan SSR EA Tarix İnstitunun direktoru Əliövsət Nəcəfqulu oğlu Quliyev (1922-1969) Salyanda anadan olmuşdur.

1943-cü ildə - Görkəmli aktyor, xalq artisti Şahmar Zülfüqar oğlu Ələkbərov (1943-1992) Gəncədə anadan olub. Azərbaycan kinosunda unudulmaz obrazlar yaradıb, bir neçə filmə quruluş verib.

1993-cü ildə - Azərbaycan Qarabağ cəbhəsində iki böyük itkiyə məruz qalıb. Ermənistan silahlı qüvvələrinin hücumu nəticəsində Füzuli və Cəbrayıl rayonlarının böyük hissəsi, o cümlədən hər iki rayon mərkəzi işğal olunub. Cəbrayıl rayonunun ərazisi 1050 kv km, əhalisi təxminən 57 min nəfər idi. Hazırda rayonun bütün ərazisi (96 kənd) işğal altındadır. Füzuli rayonu (ərazisi 1386 kv km, əhalisi təxminən 100 min nəfər) bütünlüklə işğal olunsa da, sonradan Azərbaycan Ordusu bəzi Arazboyu kəndləri, o cümlədən Horadiz qəsəbəsini düşməndən azad etdi, yaşayış məntəqələrinin yenidən qurulmasından sonra həmin ərazilərdən köçkün düşmüş əhalinin böyük qismi öz torpaqlarına geri qayıtdı.  

1993-cü ildə - Azərbaycan Respublikası Prezidentinin və yüksək vəzifəli şəxslərin təhlükəsizliyini, ali dövlət hakimiyyət  orqanlarının mühafizəsini təmin etmək məqsədi ilə Azərbaycan Respublikası Ali Dövlət Hakimiyyət və İdarəetmə Orqanlarının Baş Mühafizə İdarəsi yaradılmış, sonradan isə Azərbaycan Respublikasının Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidməti kimi fəaliyyətini davam etdirib. Xidmətin ayrılmaz hissəsi olan Milli Qvardiya müasir avadanlıqlara uyğun olaraq yenidən qurulub, şəxsi heyətin hərbi döyüş qabiliyyəti artırılıb, mənəvi-psixoloji hazırlığı və nizam-intizam yüksək səviyyədə təşkil edilib. Hər  il  avqustun  23-ü Azərbaycan Respublikası Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidməti  əməkdaşlarının peşə bayramı günü kimi qeyd olunur.

1993-cü ildə - Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Soltanağa Nəhmət oğlu Bayramov (1936-1993) həlak olmuş və Lənkəran şəhərindəki Şəhidlər Xiyabanında dəfn edilmişdir. 

1993-cü ildə - Saytların adında istifadə etdiyimiz Azərbaycan domeni  (- .az)yaranmışdır.