“28 YANVAR” TARIXIMIZDƏ
Ana səhifə > Xəbərlər > “28 Yanvar” tariximizdə
1190    
27/01/2017

1783-cü ildə - Hacı Mirzə Ağası Mirzə Müslüm oğlu Bayat (1783-1849) Maku şəhərində Hacı Mirzə Müslüm İrəvaninin ailəsində anadan olmuşdu. O, Məhəmməd şah Qacar dövründə sədr-əzəm vəzifəsini icra edib (1835-1848). 

1828-ci ildə - Çar Rusiyasının qoşunları Qacarlarla müharibənin (1826-1828) gedişində Azərbaycanın Güneyinin Urmiya şəhərini işğal etdi.

1848-ci ildə - Görkəmli Azərbaycan maarifpərvəri, şair, pedaqoq, ədəbiyyatşünas, tərcüməçi, filoloq, tarixçi, xəttat, teatr xadimi Həsənəli xan Qaradaği (1848-1929) Şuşada anadan olub. 

1854-cü ildə  - Mühəndis, poliqlot, tərcüməçi Rəşid Mirzə Fətəli oğlu Axundov (1854-1909) Tiflis şəhərində anadan olub. 

1865-ci ildə - Bəyləri məhkəmə və polis hakimiyyəti hüququndan məhrum edən və "seçkili" əsaslar üzərində qurulan "Kənd cəmiyyətlərinin ictimai idarəsi haqqında Əsasnamə" nəşr edildi.

1917-ci ildə - Canişin tətil edən fəhlələrin cəbhəyə göndərilməsi zərurəti barədə imperatora teleqram vurdu və müsəlman fəhlələrin hərbi-işçi dəstələrinə göndərilməsinə aid vəsatət qaldırdı. Elə həmin gün II Nikolay bu xahişə razılıq verdi. Yanvarın sonunda "Nobel qardaşları" şirkətinin tətil edən fəhlələrindən 200 nəfəri cəbhəyə göndərildi. 

1919-cu ildə - Erməni-daşnak quldur dəstələri Gəncə quberniyasının Zağalı kəndini (indiki Daşkəsən rayonu ərazisində) yandırıb. Kəndin 15 sakini (əsasən qadınlar və uşaqlar) vəhşicəsinə qətlə yetirilib.

1923-cü ildə - “İnqilab və mədəniyyət” jurnalının ilk nömrəsi Tağı Şahbazi Simurqun baş redaktorluğu ilə çapdan çıxıb. 1953-cü ildə “Azərbaycan” adlandırılan jurnal o vaxtadək müxtəlif adlarla nəşr olunub. Jurnala müxtəlif dövrlərdə Cəlil Məmmədquluzadə, Ruhulla Axundov, Mirzə İbrahimov, Məmməd Arif, Mehdi Hüseyn, Əli Vəliyev, İsmayıl Şıxlı, Cabir Novruz, Yusif Səmədoğlu və digər görkəmli ədəbiyyat xadimləri baş redaktorluq edib. Prezidentin Fərmanı ilə jurnal 1997-ci ildən dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına çap olunur.

1925-ci ildə - Nəriman Nərimanov oğlu Nəcəfə ünvanladığı tamamlanmamış məktubunda yazmışdı: "Mən sosial-demokrat idim, lakin bu təşkilat getdikcə daha çox idealdan uzaqlaşır. Mən bolşeviklərin proqramını xüsusi inamla qəbul etmişəm, belə ki, mən bunda öz məramımın - dünyada köləliyin məhvinin həyata keçməsini görürdüm. Bəlkə də sən bu sətirləri oxuyan vaxt bolşevizm olmayacaq. Ancaq bu o demək deyil ki, bolşevizm lazım deyil. Bu ona dəlalət edəcək ki, biz onu qoruya bilməmiş, ona lazımi qiymət verməmiş, işimizə pis yanaşmışıq. Açıq demək lazımdır: biz əldə etdiyimiz hakimiyyətdən o qədər təkəbbürlü olmuşuq ki, boş işlərlə və çəkişmələrlə məşğul olaraq, əsil işi əldən buraxmışıq. Hakimiyyət çoxlarını korlayır".

1925-ci ildə - Şair, tərcüməçi, dramaturq Adil Qafar oğlu Babayev (1925-1977) Naxçıvan şəhərində anadan olub. 

1938-ci ildə - SSRİ XKS və ÜİK(b)P MK "Azərbaycan SSR-də neft çıxarılması və neft emalını artırmaq üçün əsaslı tədbirlər haqqında" xüsusi qərar qəbul etdi və burada neftçilərin konkret vəzifələrini müəyyənləşdirdi. Mərkəz Azərbaycan qarşısında 1940-cı ildə 23 milyon 400 min ton neft çıxarılması tələbini qoyur, bunun üçün 485 milyon manat vəsait ayrılmasını nəzərdə tuturdu. 

1938-ci ildə - Kinooperator, rejissor və ssenari müəllifi, Azərbaycanın əməkdar incəsənət xadimi, Azərbaycan Dövlət Mükafatı Laureatı Zaur Xasay oğlu Məhərrəmov Bakıda anadan olub. 

1944-cü ildə - Azərbaycanın xalq artisti Məzahir Həbulla oğlu Süleymanov anadan olub. 

1962-ci ildə - Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, Qarabağ müharibəsi şəhidi Cəlil Əziz oğlu Səfərov (1962-1992) Gürcüstanın Marneuli rayonunun Lejbəddin kəndində anadan olub.  

1975-ci ildə - Görkəmli kimyaçı-alim, akademik Murtuza Fətulla oğlu Nağıyev (1908-1975) Bakıda vəfat edib. 

1980-ci ildə - Azərbaycanda peşəkar diktorluq məktəbinin yaradıcısı Aydın Qaradağlı vəfat edib (1929–1980). O, Əməkdar Artist fəxri adına layiq görülmüş ilk diktordur (1964). Azərbaycan radiosunun “Qızıl fond”unda A.Qaradağlının ifasında dünya klassiklərinin, o cümlədən Nizami, Füzuli, Natəvan, Cəfər Cabbarlı, Şəhriyar, habelə Səməd Vurğun, Süleyman Rüstəm, Rəsul Rza və Hüseyn Arifin əsərlərinin səs yazısı saxlanılır.    

1985-ci ildə - Azərbaycanın görkəmli teatr rejissoru, aktyoru və pedaqoqu, SSRİ Xalq Artisti Mehdi Əsədulla oğlu Məmmədov vəfat etmiş və Bakıda Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur.

1992-ci ildə - Erməni silahlı qüvvələri Azərbaycanın dinc əhalisinə qarşı daha bir dəhşətli terror aktı həyata keçiriblər. Ağdam-Şuşa marşrutu ilə uçan “Mİ-8” sərnişin vertolyotu Xankəndidən atılmış “yer-hava” tipli Stinger raketilə vurulub. Vertolyotdakı 44 nəfərin hamısı həlak olub. Bu, dünya aviasiya tarixində ən böyük mülki vertolyot qəzalarından sayılır. 

1992-ci ildə - Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Viktor Vasilyeviç Seryogin (1944-1992) şəhid olmuşdur. Azərbaycanın Hərbi Hava Qüvvələrinin yaradılmasında onun böyük xidməti olmuşdur. 1992-ci ilin yanvarın 28-də saat 16.20 radələrində onun tərəfindən idarə edilən Mi-8 vertolyotu 44 nəfərlik sərnişinlə birgə ermənilər tərəfdən "Stinger raketi" ilə vurulmuşdur. Partlayışdan sonra Seryoqin qəzaya uğrayan təyyarəni Şuşa şəhərinin yaşayış mənzillərindən aralı əraziyə aparmağı bacarmışdır. Qəza nəticəsində ekipaj və sərnişinlərlə birgə həlak olmuşdur. Bakıda Şəhidlər Xiyabanında dəfn olunmuşdur. Azərbaycan Respublikası prezidentinin 25 noyabr 1992-ci il tarixli 337 saylı fərmanı ilə Seryogin Viktor Vasilyeviç ölümündən sonra "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı" adına layiq görülüb. 1995-ci ildə Bakının küçələrindən biri onun adı ilə adlandırılıb, onun yaşamış olduğu evin qarşısında xatirə löhvəsi qoyulub.