Əbu Bəkr əl-Qütbi əl-Əhərinin şəxsiyyəti və həyatı barədə bizə heç bir məlumat gəlib çatmamışdır. Yalnız bunu bilirik ki, o, Azərbaycanın Əhər şəhərindəndir. Bu bir də ona görə həqiqətə uyğundur ki, müəllif öz əsərində həmin vilayətə (İraq-i Əcəmlə birlikdə) böyük yer ayırır. Doğurdan da əl-Əhərinin "Tarix-e Şeyx Üveys" əsərində əsas diqqəti XIII-XIV əsrlərdə Azərbaycanda və şimal-qərbi İranda baş vermiş hadisələrin şərhinə yönəlmişdir. Bunu təsdiq edən əsərin ilk mütərcimi Yohannes Baptist Van Loon özü sonradan yazır ki, əl-Əhəri "öz təsvirlərinə onun doğma ölkəsi olan Azərbaycanın tarixi ilə bağlı bir çox hadisələri daxil etmişdir".  Əl-Əhəri XIV yüzilliyin əvvəllərində və ortalarında yaşamışdır. Holland alimi Van Loon da hadisələrin müəllifin əsərindəki canlı şərhinə əsaslanaraq bu nəticəyə gəlmişdir. Həmin tarix əl-Əhərinin dilucu ağzından qaçırdığı bəzi qeydləri ilə də təsdiq olunur. Bu cəhətdən əlyazmada təsadüf olunan belə bir cümlə daha maraqlıdır: söhbət Şeyx Həsən Bozorq (Böyük) ilə Şeyx həsən Kiçik arasında baş vermiş vuruşmadan gedir; əl-Əhəri vuruşmanın təsvirini və Şeyx Həsən Bozorqun məğlubiyyətə uğradığını xəbər verdikdən sonra yazır: O, vaxtdan bu günə - əzəmətli Sultan, böyük Şahənşah Müiz-əd-Dünya və-d-Dinin (Üveysin), Allah onun mülkünü və dövlətini daimi etsin, qalib çadırı və xoşbəxt bayrağı bu diyara gələn zamana kimi əhali rahatlıq görmədi, asayiş çatmadı". Burada "bu günə kimi" (yəni Şeyx Üveysin Azərbaycanda hakimiyyətinin başlamasına kimi) ifadəsi çox dəqiq şəkildə verilmişdir. Buna görə də müəllifin Şeyx Üveysin müasiri olduğunu ehtimal etmək mümkündür.    

“Tarix-e Şeyx Üveys” əsəri    

 “Tarix-e Şeyx Üveys”in yeganə əlyazma nüsxəsi natamam və qüsurlu şəkildə bizə gəlib çatmışdır. Odur ki, əsərin yazılma tarixini müəyyənləşdirmək mümkün deyildir. Əsər Şeyx Üveys barədəki şərhin başlanğıcında kəsilir. Onu hansı ilədək davam etdiyini də demək çətindir. Əsərin dövrümüzə qədər gəlib çatan hissəsi iki qismdən ibarətdir. Birinci qismdə islamaqədərki sülalələrdən (Pişdadilər, Kəyanilər, Əşkanilər və Sasanilərin), ikinci isə islam sülalələrinin (Rəşidi xəlifələrinin, Əməvilərin, Mərvanilərin, Abbasilərin) və monqol hakimlərinin tarixi əks olunmuşdur. Əsərin çox hissəsi kompilyativ xarakter daşısa da, son bölmələri orijinallığı ilə seçilir. Əbu Səidin Çobani əmirlərindən tam asılı vəziyyətə düşməsi, Əmir Çobanın Hülakilər səltənətinə qılınc qaldırmaması barədə əhd verməsi, vəzir Əlişahinin qeyri-təbii ölümü, 1335-ci il Özbək xanın Azərbaycana iki dəfə yürüş etməsi, Satıbəy xatunla birlikdə Əbu Səidin anası Hacı xatunun da padşah elan olunması və s. barədə müəllifin verdiyi faktlar diqqəti cəlb edir. Əl-Əhərinin Çobanilərin müstəqil dövlət təşkil edə bilmədikləri, daima “Hülakilər dövlətinin davametdiriciləri” kimi fəaliyyət göstərdikləri haqqında qeydləri daha mühüm elmi əhəmiyyət kəsb edir. O, haqlı olaraq çobani nümayəndələrinin ağalığını “Padşahlıq” sözü ilə deyil, “Əmirlik” (əmarət) və ya “Çeviklik” başlıqları ilə verir. Qeyd etmək lazımdır ki, əl-Əhəri çobani feodallarının qəddarlığını, zülmünü geniş planda və kəskin ibarələrlə vermişdir. Əl-Əhərinin “Tarix-e Şeyx Üveys” əsəri 1954-cü ildə Haqada Yohannes Baptist Van Loon tərəfindən Leyden universitetinin kitabxanasında mühafizə edilən yeganə nüsxəsi əsasında ingilis dilinə tərcümə edilərək çap olunmuşdur. Tərcüməyə müqəddimə, şəxsi və coğrafi adların, türk və monqol sözlərinin, terminlərin göstəriciləri, Cəlairilərin nəsəb şəcərəsi, Azərbaycan və ətraf ərazisini əks etdirən xərtə də əlavə olunmuşdur. Kitaba, həmçinin, əlyazmanın əsas hissəsi - Abaqa xanın səltənətə sahib olduğu vaxtdan (1265-ci il) Şeyx Üveysin Azərbaycanda hakimiyyətə başladığı dövrədək (1359-cu il) baş verən hadisələri əhatə edən hissənin faksimilesi də daxil edilmişdir. 1984-cü ildə Bakıda bu əsər azərbaycan və rus dilinə tərcümə edilib çap olunanda həmin faksimile əsasında edilir. Haaqa nəşrinin naşiri Y.B.Van Loon demişkən, Əbu Bəkr əl-Qütbi əl-Əhəri “öz təsvirlərinə doğma ölkəsi Azərbaycanın tarixi ilə bağlı bir çox hadisələri daxil etmişdir”. Həqiqətən də, əsər Azərbaycanın həmin dövrdəki tarixini araşdırmaq baxımından əsas mənbələrdən biri hesab olunur.