Tarixçi, BDU-nun müəllimi, tarix elmləri namizədi, dosent, Qədim dünya tarixinin tədqiqatçısı.

Həyatı və yaradıcılığı

 Mirheydər Nəzər oğlu Mirzəyev 1948-ci il, iyul ayının 5-də Cəlilabad rayonunun Alar kəndində anadan olmuşdur. Atası Mirzəyev Nəzər Miri oğlu 1941-1945-ci illərdə həkim-feldşer kimi Vətən müharibəsi iştirakçısı olmuşdur. 1949-cu ildə vəfat edib. Anası Şahbazova Qızxanım Kəlbəlayiabış qızı kolxozçu olmuşdur. M.N.Mirzəyev 1966-cı ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra Azərbaycan Dövlət Universitetinin tarix fakültəsinə daxil olmuşdur. 1971-ci ildə təhsilini başa vurduqdan sonra, qısa bir müddət Cəlilabad rayonu, Novoqolovka kənd məktəbində tarix-coğrafiya müəllimi işləmiş, daha sonra 1972-1975-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin aspiranturasına daxil olaraq ali təhsilini davam etdirmişdir. Aspiranturada təhsil aldığı müddətdə qədim Akkad dilini öyrənmək məqsədilə, Sankt-Peterburq Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsinə ezam olunmuşdur. 1973-1975-ci illərdə həmin fakültədə həm şumer, həm də akkad dillərində oxumağı bacaran, mixi yazını tədris edən professor Rostislav Antonoviç Qribovun rəhbərliyi ilə Akkad dili üzrə filoloji hazırlıq kursunu bitirmişdir. Aspirantura təhsilini başa vurduqdan sonra Mirheydər Mirzəyev Azərbaycan Dövlət Universitetinin “Ümumi tarix” kafedrasında, 1979-cu ildən isə “Qədim dünya və orta əsrlər tarixi” kafedrasında müəllim, baş müəllim, dosent işləmişdir. O, görkəmli elm xadimi, professor Y.Yusifovun rəhbərliyi ilə “Babilistan Kassi sülaləsinin hakimiyyəti dövründə (e.ə. XVI-XII əsrlər)” mövzusunda namizədlik dissertasiyası üzərində tədqiqat işi aparmış və 1995-ci ildə müdafiə etmişdir. Bakı Dövlət Universitetində müəllimi kimi fəaliyyət göstərməklə yanaşı, 2004-cü ildən Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunda “Azərbaycanın qədim tarixi” şöbəsinin müdiri vəzifəsini icra etmişdir. Keçmiş SSRİ məkanında Akkad dili və Mixi yazılar üzrə az sayda olan mütəxəssislərdən biri olmuşdur. Onun tədqiqatları və əsərləri Qədim dünya tarixinin istər dünya, istərsə də Azərbaycan alimləri tərəfindən Mesopatamiya, Babilistan və İran tarixinin kifayət qədər öyrənilməmiş dövrlərini əhatə etməklə, bir çox müasir tədqiqatçılar üçün mənbə rolunu oynayır. Görkəmli tarixçi 2007-ci ilin noyabrında qəflətən ürək tutmasından vəfat etmişdir.

Əsərləri

• Мирзойев М.Н. О рабовладельческих отношениях в касситской Вавилонии // VIII Всесоюзная конференция по древнему Востоку, посвященная памяти В.В.Струве.Москва 6-9 февраля 1979. М., 1979, c. 61-62
• Мирзойев М.Н. Некоторые аспекты культуры касситской Вавилонии. Древневосточная культура и вопросы ее преподвания в высшей школе. Тезисы. Даугавпилс, 1981
• Мирзойев М.Н. Цены на движимое имущество в касситской Вавилонии XIV-XIII вв.до.н.э.// Вестник древней истории № 3, М., 1982, с. 77-90
• Мирзойев М.Н. Вавилонское право во время господства Касситской династии // IX авторско-читательская конференция журнала «Вестник  древней истории». АН СССР.Тезисы докладов, М., 1984, с. 17
• Mirzəyev M.N. Babilistan kassilərin hakimiyyəti dövründə (XVI- XII yüzilliklər) // 1983-cü ildə yerinə yetirilmiş elmi-tədqiqat işlərinin yekununa  həsr olunmuş elmi Konfransın  materialları Tezis, Bakı 1984, s. 56-57
• Mirzəyev M.N. «Qədim dünya tarixi» üzrə proqram. Tərtib edənlər V.İ.Kuzişşin, S.S.Solovyova/ Rus dilindən tərcümə edən M.N.Mirzəyev. Bakı, 1984, 64 s.
• Mirzəyev M.N. Qədim Babil mədəniyyətində dinin rolu// Yaxın və orta şərq ölkələrinin ictimai-siyasi həyatında dinin yeri (elmi əsərlərin tematik məcmuəsi) Bakı, 1985, s. 9-15
• Mirzəyev M.N. Kassilər dövründə Babilistanın Misirlə əlaqələrinə dair//1981-1985-cı illərdə yerinə yetirilmiş elmi-tədqiqat işlərinin yekununa həsr olunmuş elmi-praktiki konfransın materialları. Bakı, 1985
• Mirzəyev M.N. «Babilistan e.ə.II minillikdə». İxtisas kursu proqramı. Bakı, 1986, 12 s. 
• Мирзойев М.Н. Вавилонское  обшество в период господства  касситской династии // X авторско-читательская конференция журнала «Вестник древней истории» АН СССР. Тезисы докладов М, 1987, c. 18-19
• Мирзойев М.Н. О рабстве в касситской Вавилонии// Вестник древней истории, № 4, М., 1988, c. 109-131
• Mirzəyev M.N. Kassilərin hakimiyyəti dövründə Babilin Misirlə əlaqələri haqqında// Qədim və Orta Əsr Şərqi və Aralıq dənizi Hövzəsi. (elmi əsərlərin tematik toplusu). Bakı, 1989, s. 24-37
• Мирзойев М.Н. О государственном управлении в kасситской Вавилонии// Tarix və onun öyrənilməsi problemləri, IV buraxılış. Bakı, 1993, s. 44-59
• Мирзойев М.Н. Вавилония  в период господства касситской династии (XVI-XII вв. до н.э) / Автореф. канд. диссертации, Баку, 1995, 60 c. 
• Мирзойев М.Н. К ранней истории касситско-вавилонского царства (XVI-сер.XV вв.до.н.э.)/ Tarix və onun problemləri. Bakı.1997, № 1, s. 14-19    
• Мирзойев М.Н. Взаимоотношения касситской Вавилонии c соседными государствами в XIV-XII (I статья) // Tarix və onun problemləri,  Bakı, 1997, № 2, s. 242-252
• Mirzəyev M.N. Yusif Bəhlul oğlu Yusifovun xatirəsinə// Tarix və onun problemləri, Bakı.1998, № 1, s 281-285. (Q.Qeybullayevlə birlikdə)
• Мирзойев М.Н. Взаимоотношения касситской Вавилонии c соседными государствами в XIV-XII (статья II) // Tarix və onun problemləri Bakı.1998, № 3, s. 14-22
• Mirzəyev M.N. Həvil Abdulla oğlu Həvilov – 60// Tarix və onun problemləri. Bakı,1998, № 3 s. 229-231 (N.Quliyevlə birlikdə)
• Mirzəyev M.N. Kassi sülaləsinin süqutundan sonrakı dövrdə Kassi etnosunun babil tarixində yeri // Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 80 illiyinə həsr olunmuş elmi konfransın materialları. 27-29 cild may, humanitar və sosial-siyasi elmlər. Bakı 1998
• Mirzəyev M.N. Yaqub Mahmudov-60. Biblioqrafiya. Bakı: Altay, 1998
• Əsməd Muxtarova. Türk xalqlarının tarixi/ Dərs vəsaitinin elmi redaktoru M.N.Mirzəyev. Bakı 1998
• İsmayıl Məmmədov. Hunlar/Dərs vəsaitinin elmi redaktoru M.N.Mirzəyev. Bakı 1997
• Mirzəyev M.N. Vətəndaş, alim-ziyalı ( Yaqub Mahmudovun 60 illiyinə). “Xalq” qəzeti, 6 fevral 1999 (həmmüəllif)
• Mirzəyev M.N. Axtarışda keçən ömür. Tarix və onun problemləri, Bakı,1999, № 1. s 215-216.
• Vətən daşına vətəndaş sevgisi. Mirnağı Nəzərlinin “Tariximizin daş yaddaşı” Bakı 2001 kitabına ön söz
• Qədim dünya tarixi. 6-cı sinif. Ümumtəhsil məktəbləri üçün dərslik. Bakı: Maarif, 2001. (V.N.Əliyev İ.A.Babayevlə birlikdə)
• Mirzəyev M.N. Nəsimi Məmməd oğlu Quliyev-60// Tarix və onun problemləri, Bakı, 1999, № 3/4  s. 215-216 (M.Fətəliyevlə birlikdə)
• Mirzəyev M.N. Zəhmətlə yoğrulmuş ömür// Tarix və onun problemləri, Bakı, 1999, № 3/4, s 217-218  (M.Fətəliyevlə birlikdə)
• Qədim şərq tarixi. metodik vəsait. Bakı: BDU nəşriyyatı, 2001.
• Tarix fakültəsinin qiyabi tələbələri üçün ixtisas fənlərindən metodik vəsait/ M.Fətəliyevlə birlikdə. Bakı: BDU nəşriyyatı 2002
• Yusif Bəhlul oğlu Yusifovun elmi irsinə dair// Tarix və onun problemləri, Bakı, 2002, № 1, s. 193-209
• Mirzəyev M.N. Qədim Azərbaycan-Mesopotamiya əlaqələrinə dair (Mesopotamiyada kuti hakimiyyətinin başlanğıcından II Ur sülaləsinin sonuna qədər) // Tarix və onun problemləri, Bakı, 2003, №2, s. 193-209
• Mirzəyev M.N.  Qədim Azərbaycan tayfalarının Aşşur hərbi ekspansiyalarına qarşı mübarizəsi tarixindən // AMEA Xəbərləri, TFH ser. 2005, № 5-6, s. 36-53
• Yusifov Y.B. Qədim Şərq tarixi./ Dərsliyin elmi redaktorları tarix elmləri doktoru İdeal Nərimanov və tarix elmləri namizədi Mirheydər Mirzəyev. Bakı: Çıraq, 2005.  
• Mahmudlu Yaqub. Azərbaycan: qısa dövlətçilik tarixi/Elmi red.: M.N. Mirzəyev, red.: E.M.Lətifova, Bakı: Təhsil, 2005, 136 s.